ΙΩΑΝΝΑ ΝΙΑΩΤΗ
Τὴν πιό… στενή… ζωντανὴ συγγενή τῆς Ἀρχαίας Ἑλληνικῆς Γλώσσας πιστεύουν ὅτι ἀνακάλυψαν γλωσσολόγοι ἐντοπίζοντας ἀπομονωμένη Κοινότητα μουσουλμάνων στὴν Μαύρη Θάλασσα, οἱ ὁποῖοι μιλοῦν ἑλληνικὴ διάλεκτο μὲ ἐντυπωσιακὲς ὁμοιότητες μὲ τὰ Ἀρχαῖα.
Γιά «γλωσσολογικὸ χρυσωρυχεῖο» κάνει λόγο ἡ καθηγήτρια Γλωσσολογίας τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Κέμπριτζ, Ἰωάννα Σιταρίδου, ἡ ὁποία πρὶν ἀπὸ λίγους μῆνες ἐντόπισε σὲ χωριὰ τῆς περιοχῆς τῆς Τραπεζούντας περίπου 5.000 κατοίκους ποὺ μιλοῦν «ρωμαίϊκα».
«Οὐσιαστικὰ μιλοῦν διάλεκτο μὲ λεξιλόγιο καὶ συντακτικὸ πιὸ κοντὰ στὴν ἀρχαία παρὰ στὴ νέα ἑλληνικὴ» δηλώνει ἡ κ. Σιταρίδου, μέλος τοῦ Συλλόγου γιὰ τὶς Ἀπειλούμενες Γλῶσσες καὶ Πολιτισμοὺς τοῦ Κέμπριτζ (CELC), στὴν βρετανικὴ ἐφημερίδα «Ἰντιπέντεντ».
Ὅπως σχολιάζει καὶ τὸ βρετανικὸ δημοσίευμα, πρόκειται γιὰ συναρπαστικὴ ἀνακάλυψη «στὴν περιοχὴ ὅπου ὁ Ἰάσων καὶ οἱ Ἀργοναῦτες ἀναζητοῦσαν τὸ Χρυσόμαλλο Δέρας» καθώς, πέρα ἀπὸ τὴν γλωσσολογικὴ ἰδιαιτερότητα, ἡ Κοινότητα αὐτὴ εἶναι καὶ πολιτισμικὰ μοναδική. Πρόκειται γιὰ μουσουλμάνους ποὺ μιλοῦν ἑλληνικά, χωρὶς ὅμως νὰ γράφουν, καὶ παίζουν τὴν ποντιακὴ λύρα. Σημάδι τῆς πολιτιστικῆς καὶ γεωγραφικῆς τους ἀπομόνωσης εἶναι ἐπίσης τὸ γεγονὸς ὅτι, ἐκτὸς ἐλαχίστων ἐξαιρέσεων,τὰ μέλη τῆς Κοινότητας παντρεύονται μόνο μὲ ἄντρες ἢ γυναῖκες ἀπὸ τὰ χωριά τους.
Ἀξιοσημείωτο εἶναι, σύμφωνα μὲ τὴν κ. Σιταρίδου, ὅτι, παρὰ τὶς χιλιετίες ἀλλαγῶν στὴν κοινωνικοπολιτικὴ ἱστορία τῆς εὑρύτερης περιοχῆς, σὲ αὐτὴ τὴν ἀπομονωμένη βόρειο-ἀνατολικὴ γωνιὰ τῆς Μικρᾶς Ἀσίας οἱ ἄνθρωποι ἐξακολουθοῦν νὰ μιλοῦν Ἑλληνικά. Ἡ μοναδικότητα τῆς διαλέκτου ἀνοίγει ἕνα συναρπαστικὸ παράθυρο στὴν ἐξέλιξη τῆς Ἀρχαίας Ἑλληνικῆς Γλώσσας. «Φανταστεῖτε νὰ μπορούσαμε νὰ μιλήσουμε μὲ ἄτομα, τῶν ὁποίων ἡ γραμματικὴ εἶναι πιὸ κοντὰ στὴν γλώσσα τοῦ παρελθόντος. Αὐτὴ εἶναι ἡ εὐκαιρία ποὺ μᾶς δίνουν τὰ “ρωμαίϊκα”» ἐξηγεῖ ἡ κ. Σιταρίδου.
Στὸ βρετανικὸ δημοσίευμα ὑπογραμμίζεται ὅτι περαιτέρω ἔρευνα ἀπαιτεῖται γιὰ νὰ ἀποδειχτεῖ ἐὰν οἱ κάτοικοι εἶναι γνήσιοι ἀπογόνοι τῶν Ἀρχαίων Ἑλλήνων ποὺ δὲν δέχτηκαν ἄλλες ἐπιρροὲς στὸ πέρασμα τῶν αἰώνων ἢ ἂν πρόκειται γιὰ ἀπογόνους τοπικῶν πληθυσμῶν ποὺ ὑποχρεώθηκαν νὰ μιλοῦν τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα ἀπὸ τοὺς Ἀρχαίους Ἕλληνες ἀποίκους.
Πηγές:www.researchhorizons.cam.ac.uk, The Independent
Ὄχι καὶ τόσο… νεκρὴ γλῶσσα
ΤΗΕ INDEPENDENT
Εἶναι τὸ βασικὸ πείραγμα πού ἀπευθύνεται σὲ ὅσους κάνουν κλασσικὲς σπουδὲς: «Ποιὸ εἶναι τὸ νόημα;». «Ποῦ θὰ μιλήσετε Λατινικὰ ἢ Ἀρχαῖα Ἑλληνικά;». Τὸ ἐπιχείρημα ὅτι εἶναι «νεκρὲς γλῶσσες», χάνει τὴν ἰσχύ του, καθὼς διαπιστώνεται ὅτι μία μικρὴ Κοινότητα στὴν βόρεια Τουρκία μιλᾶ ἑλληνικὴ διάλεκτο, ποὺ περιέργως εἶναι πολὺ κοντὰ στὴν γλώσσα τοῦ Περικλῆ, τοῦ Πλάτωνα καὶ τοῦ Σωκράτη.
Οἱ κάτοικοι τῆς Κοινότητας στὴν Μαύρη Θάλασσα μιλοῦν ρωμαίϊκα καὶ μάλιστα παίζουν καὶ τὴν λύρα. Ἂν φοροῦσαν χιτῶνες καὶ σπούδαζαν τοὺς κλασσικούς, θὰ μποροῦσαν νὰ ἀνοίξουν ἕνα θεματικὸ πάρκο ἀρχαίας Ἑλλάδος καὶ νὰ κάνουν εὐτυχισμένους τούς καθηγητὲς κλασσικῶν σπουδῶν σὲ ὅλο τὸν κόσμο. Ἡ Κοινότητα βρίσκεται στὴν περιοχή, ὅπου ὑποτίθεται ὅτι ὁ Ἰάσονας καὶ οἱ Ἀργοναῦτες ἀναζητοῦσαν τὸ Χρυσόμαλλο Δέρας. Καί, ὅπως ὁ Ἰάσων, οἱ γλωσσολόγοι ἔχουν νὰ διεκπεραιώσουν σημαντικὸ ἔργο. Πρέπει νὰ μελετήσουν τὴν διάλεκτο, τὴν ὁποία μιλοῦν περίπου 5.000 ἄνθρωποι, προτοῦ ἐξαφανιστεῖ. Τοὺς εὐχόμαστε καλὴ τύχη. Θέλουμε ὅμως νὰ τοὺς προτείνουμε κάτι: Ὅσο βρίσκονται στὴν Κοινότητα, μελετώντας τὰ ρωμαίϊκα, νὰ ἐλέγξουν μήπως οἱ κάτοικοι ἔχουν στὴν κατοχὴ τους τίποτε πολυτελεῖς χρυσὲς προβιές;…