Ας μελετήσουμε λίγο σήμερα το κίνημα των Νεομαρτύρων, που τόσο πολύ ενίσχυσε τον υπόδουλο Ελληνισμό στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας και ας δούμε πώς το ομολογιακό τους πνεύμα μπορεί να μας παραδειγματίσει στις μέρες μας.
Άλλοι Νεομάρτυρες θυσιάστηκαν για να μην αλλαξοπιστήσουν, άλλοι πάλι εξαπατήθηκαν στη παιδική τους ηλικία από τους Τούρκους, εξισλαμίστηκαν και αφού μετανόησαν, ένιωσαν μέσα τους την ανάγκη να μαρτυρήσουν για τον Χριστό προς εξάλειψη του παιδικού τους σφάλματος. Αλείπτης των Νεομαρτύρων, δηλαδή αυτός που προετοίμασε την άθληση του μαρτυρίου τους, ήταν ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, που συνέγραψε το Νέο Μαρτυρολόγιο το 1797, το οποίο περιείχε τους βίους των Νεομαρτύρων της Τουρκοκρατίας μέχρι εκείνη την εποχή και αποτέλεσε οδηγό γι’ αυτούς.
Έτσι, οι Νεομάρτυρες της εποχής λίγο πριν ή μετά την Ελληνική Επανάσταση αποτέλεσαν παράδειγμα αντίστασης για τους επαναστατημένους Έλληνες, ισάξιο με το μαρτύριο ενός άλλου Αγιορείτη μοναχού, του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού ή του Εθνομάρτυρα Ρήγα Φεραίου. Παράλληλα, μας απέδειξαν ότι χωρίς την πίστη στα 400 χρόνια σκλαβιάς, θα χάνονταν και η ελληνική συνείδηση. Υπήρξαν πληθυσμοί ελληνικοί που κράτησαν την ελληνική γλώσσα, αλλά επειδή εξισλαμίστηκαν σταδιακά έγιναν Τούρκοι.
Σήμερα μας φαίνονται αυτά λίγο μακρινά και ξένα. Εμείς σκεφτόμαστε αν θα πρέπει να ομολογήσουμε την αγάπη μας στον Χριστό, κάνοντας για παράδειγμα τον σταυρό μας όταν περνάμε έξω από μια Εκκλησία ή ανοίγοντας μια πνευματική κουβέντα στην εργασία μας. Υπάρχουν πολλοί σήμερα που πιστεύουν ότι το μάθημα των θρησκευτικών στο ελληνικό σχολείο πρέπει να πάψει να έχει ομολογιακό ή κατηχητικό χαρακτήρα, αλλά γνωσιολογικό και θρησκειολογικό πλαίσιο, γιατί κατά την άποψη τους αυτό συμβαδίζει με την εποχή μας. Επίσης, έχουμε φροντίσει τα νέα ελληνόπουλα να μάθουν όλες τις νέες δεξιότητες και χόμπυ και έχουμε αποκλείσει από τις δραστηριότητές τους το τόσο παρεξηγημένο κατηχητικό των ενοριών, εκεί όπου θα μάθουν τα παιδιά να ομολογούν τον Χριστό και την αγάπη στην πατρίδα.
Νεομάρτυρες υπάρχουν και στις μέρες μας. Πριν λίγα χρόνια ένας νεαρός Ρώσος στρατιώτης, ο Ευγένιος Ροντιόνωφ σφαγιάστηκε από ισλαμιστές αντάρτες στο πόλεμο της Τσετσενίας, όντας αιχμάλωτος δεν δέχτηκε να βγάλει από το λαιμό του το σταυρό που φορούσε. Πριν λίγες μέρες κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο ένα βίντεο πιθανότατα από την Τυνησία, που δείχνει έναν νεοβαπτισμένο Χριστιανό να αποκεφαλίζεται από φανατικό μουσουλμάνο.
Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται είναι αν η ομολογία ωφελεί την Ελλάδα και την Εκκλησία τη σημερινή εποχή που ζούμε…
Την απάντηση τη δίνουν αρκετοί σήμερα, που παρά το αθεϊστικό πνεύμα της εποχής μας, μας δείχνουν ότι η ομολογία της πίστης δεν πρέπει να είναι ένα θέμα ταμπού, αναχρονιστικό και ξεπερασμένο, αλλά μια απαίτηση των καιρών μας.
Του Χρήστου Πιτσίλκα
(στην εικόνα οι Άγιοι Πέντε Νεομάρτυρες της Σαμοθράκης, που μαρτύρησαν το 1836)