Ο ΑΓΙΟΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝΑΣ ΚΑΙ Η ΚΕΡΚΥΡΑ (Εορτή 12 Δεκεμβρίου)

Χωρίς αμφιβολία, η Κέρκυρα και οι κάτοικοί της είναι πάρα πολύ δεμένοι με τον προστάτη και πολιούχο του νησιού, τον Άγιο Σπυρίδωνα. Μπορεί να πει κανείς πως η λατρεία των Κερκυραίων για τον Άγιο τους δεν μπορεί να συγκριθεί με καμιά αγάπη άλλων για τους Αγίους τους. Είναι ο Άγιος, ο θαυματουργός, που με τα θαύματά του, έσωσε πάρα πολλές φορές το νησί. Μεγάλη η ευγνωμοσύνη όλων των Κερκυραίων, οι οποίοι με τις λιτανείες του Σκηνώματος του, προσπαθούν να δείξουν την λατρεία τους προς τον Άγιό τους.

Μεγάλη η θρησκευτική πορεία του Άγιου Σπυρίδωνα μέσα στην ιστορία, αλλά και επίσης μεγάλη η πορεία του Σκηνώματος μέχρι να καταλήξει στον ναό όπου σήμερα φυλάσσεται.

Ο Άγιος Σπυρίδων, αν και συνδέεται τόσο πολύ με το νησί των Φαιάκων, δεν έζησε ποτέ στην επίγεια ζωή του στην Κέρκυρα. Από φτωχή οικογένεια γεννήθηκε στην Τριμυθούντα της Κύπρου το 270 μ.Χ. Απλή γραφή και ανάγνωση οι γραμματικές του γνώσεις. Ασχολήθηκε με την βοσκή των κοπαδιών του πατέρα του. Ξεχώριζε για την πίστη του στο Θεό, την ταπεινοφροσύνη του και την φιλανθρωπία του. Από το γάμο του είχε αποκτήσει μια κόρη, την Ειρήνη. Μετά τον θάνατο της γυναίκας του στράφηκε προς τον Θεό και έγινε κληρικός. Απέκτησε μεγάλη φήμη και μετά τον θάνατο του επισκόπου Τριμυθούντος, ο ίδιος ο λαός τον ανακήρυξε επίσκοπο στην Κύπρο.

Σαν Επίσκοπος Τριμυθούντος θα λάβει μέρος στην πρώτη Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας το 325 μ.Χ., που συγκάλεσε ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος με θέμα συζήτησης την θεωρία του Αρείου ότι ο Χριστός ήταν κτίσμα του Θεού. Το απολυτίκιο του Αγίου ξεκινά με το “Της Συνόδου της πρώτης ανεδείχθης υπέρμαχος”Ο Σπυρίδωνας, στη Σύνοδο αυτή με το θεόπνευστο κήρυγμά του, παρ’ ότι αμόρφωτος, με το θαύμα του κεραμιδιού απέδειξε την ύπαρξη της Αγίας Τριάδος, οδηγώντας τον καταντροπιασμένο Άρειο να ζητήσει συγνώμη.

Σε ηλικία 88 ετών, το 358 μ.Χ ο Σπυρίδωνας εκοιμήθει, αφού προηγουμένως η εκκλησία τον είχε ανακηρύξει σε Άγιο. Όταν οι Σαρακηνοί πάτησαν το νησί της Κύπρου οι πιστοί αποφάσισαν να μεταφέρουν τα οστά του Αγίου στην Κωνσταντινούπολη για να τα γλυτώσουν από τα χέρια των απίστων.

Με έκπληξη όμως είδαν ότι το Σκήνωμα του Αγίου διατηρείται άθικτο ενώ από τον τάφο ανεδύετο μια ευωδιά βασιλικού. Το ιερό λείψανο του Αγίου μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη και εκεί παρέμεινε μέχρι το 1456. Τρία χρόνια μετά την άλωση της Πόλης, ο ιερέας Γρηγόριος Πολύευκτος, έκρυψε το σκήνωμα του Αγίου Σπυρίδωνα, καθώς επίσης και της Αγίας Θεοδώρας της Αυγούστας (που επίσης βρίσκεται στην Κέρκυρα σήμερα), μέσα σε ένα καλάθι και αφού τα σκέπασε με χόρτα, κατάφερε να τα φυγαδεύσει από την τουρκοκρατούμενη Πόλη.

Ήταν ένα τρομερά επικίνδυνο και κοπιαστικό ταξίδι η μεταφορά των δύο Σκηνωμάτων μέσα από τη Θράκη, Μακεδονία και Ήπειρο. Πρώτος σταθμός θα είναι η Παραμυθιά της Ηπείρου όπου εκεί τα δύο σκηνώματα θα παραμείνουν για δύο χρόνια περίπου και μετά θα μεταφερθούν στην Κέρκυρα, όπου αρχικά θα τοποθετηθούν στον ναό του Αγίου Αθανασίου.

Στην Κέρκυρα το σκήνωμα του Αγίου θα περιέλθει στην κυριότητα του ιερέα Γεωργίου Καλοχαιρέτη, με κληρονομιά, ο οποίος στη συνέχεια θα τα κληροδοτήσει στους τρεις γιούς του Μάρκο, Λουκά και Φίλιππο.

Οι τρεις γιοί του ιερέα Καλοχαιρέτη και κληρονόμοι του σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνα, άγνωστο για ποιούς λόγους προσπάθησαν να μεταφέρουν τον Άγιο εκτός Κερκύρας αλλά συνάντησαν τη σθεναρή αντίσταση των Κερκυραίων και εγκατέλειψαν το σχέδιό τους.

Με τον γάμο της κόρης του Φιλίππου Καλοχαιρέτη, Ασημίνας, με τον Σταματέλλο Βούλγαρη το σκήνωμα του Αγίου θα δοθεί ως προίκα και θα περιέλθει στην κατοχή της οικογενείας Βούλγαρη, οι απόγονοι της οποίας στα 1925 θα το παραχωρήσουν οριστικά πλέον στην εκκλησιαστική αρχή του νησιού.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η ιστορία του τόπου κατοικίας του Αγίου. Η πρώτη τοποθέτηση του λειψάνου με την μεταφορά του από την Κωνσταντινούπολη στην Κέρκυρα ήταν στον ναό του Αγίου Αθανασίου. Στα 1528 το λείψανο θα μεταφερθεί στον καθεδρικό ναό του Ταξιάρχου Μιχαήλ στο Καμπιέλο. Στα 1528 η οικογένεια Βούλγαρη, προς τιμή του Αγίου, χτίζει δική της εκκλησία στο Σαν Ρόκκο. Στα 1537 οι Τούρκοι πολιορκούν την Κέρκυρα και η οικογένεια Βούλγαρη αναγκάζεται, για ασφάλεια, να μεταφέρει το σκήνωμα στο ναό των Αγίων Αναργύρων, στο Παλαιό Φρούριο και μετά την πολιορκία επέστρεψε στο Σαν Ρόκκο. H επέκταση των τειχών του φρουρίου στα 1577 προβλέπει και την κατεδάφιση του ναού κι’ έτσι το λείψανο του Αγίου μεταφέρεται στο ναό του Αγίου Νικολάου των Ξένων στην Γαρίτσα.

Οι ιδιοκτήτες του σκηνώματος του Αγίου θα αποφασίσουν την οικοδόμηση ενός νέου ναού, τα θυρανοίξια του οποίου θα πραγματοποιηθούν στα 1589 ενώ η ολοκλήρωσή του θα γίνει γύρω στα 1594. Στον ναό αυτό το λείψανο του Αγίου βρίσκεται μέχρι σήμερα.

Το 1967 ο ιερός ναός του Αγίου Σπυρίδωνα της Κέρκυρας αναγνωρίστηκε επισήμως σαν Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου με προεδρικό διάταγμα υπό την επωνυμία «Ιερόν Προσκύνημα Αγίου Σπυρίδωνος Κερκύρας».

Το σκήνωμα του Αγίου λιτανεύεται τέσσερις φορές το χρόνο:

– Την Κυριακή των Βαϊων για την προστασία του νησιού από την πανώλη που είχε κτυπήσει όλη την Ευρώπη το 1629.

– Το Μεγάλο Σάββατο για το θαύμα του Αγίου, που γλύτωσε το νησί από μεγάλο λοιμό.

– Την 11η Αυγούστου σε ανάμνηση της σωτηρίας της Κέρκυρας από την επιδρομή των Τούρκων.

– Την πρώτη Κυριακή του Νοεμβρίου για την διάσωση των κατοίκων από την δεύτερη επιδημία πανώλης το 1673.

Η μνήμη του Αγίου Σπυρίδωνα εορτάζεται στις 12 Δεκεμβρίου. Είναι θαυμαστός ο τρόπος, με τον οποίο η πρόνοια του Θεού, σε τρία νησιά των Επτανήσων (Κέρκυρα, Κεφαλλονιά, Ζάκυνθος), όπου ήταν για αιώνες λατινοκρατούμενα, οι τρεις Άγιοι προστάτες των νησιών, διατηρούν άφθαρτα τα σκηνώματά τους, ως απόδειξη του Θεού στην υπεροχή της θεολογίας της Ορθοδοξίας.

Πηγές: Kerkyrainfo.gr , eftanhsa.blogspot.gr