Γράφει ο Χρήστος Πιτσίλκας για το monastiria.gr
Ο άνθρωπος δημιουργήθηκε από τον Θεό για να μπορεί να υπομένει στις θλίψεις. Ο «συσταυρωμένος» μαζί με τον Χριστό μπορεί μάλιστα να απολαύσει εμπειρίες πνευματικής χαράς.
Το σταυρικό βίωμα στον άνθρωπο, η άρση του Σταυρού του Κυρίου, είναι αποτέλεσμα της Θείας Πρόνοιας και της πατρικής αγάπης, απόρροια του θεϊκού σχεδίου για τον καθένα, προκειμένου ο άνθρωπος να μην χαθεί στο πέλαγος της ματαιότητας του ανθρώπινου βίου και να μπορέσει να βρει τον αληθινό, ανώτερο και αρχικό προσανατολισμό του προς την αγιότητα.
Η εποχή μας είναι καθαρά αντισταυρική. Η θλίψη στις μέρες μας δείχνει τόσο αποκρουστική, ουσιαστικά θεωρείται συνώνυμο της δυστυχίας. Τις τελευταίες δεκαετίες, ενώ οι περισσότεροι παραπονούμαστε για την ποιότητα της ζωής μας, αδυνατούμε να συνειδητοποιήσουμε ότι ζούμε ως ανθρωπότητα τον πιο άνετο βίο στην ανθρώπινη ιστορία. Μόνο να θυμηθούμε πως ζούσαν οι παππούδες μας λίγες δεκαετίες πριν…
Ποιό είναι το «μυστήριο» του Σταυρού; Όσοι έχουν γευθεί έστω και λίγο το πικρό αλλά καρποφόρο σταυρικό βίωμα –ή τουλάχιστον οι περισσότεροι- ομολογούν ότι εσωτερικά έχουν φθάσει πιο κοντά στο αληθινό νόημα της ζωής. Και αυτό γιατί έχουν αφήσει στην άκρη –έστω και αναγκαστικά- τις πολλές μέριμνες της ζωής και τα περιττά των υλικών αναγκών. Όλοι αυτοί βλέπουν ότι ο δικός τους Γολγοθάς έχει ξεκάθαρα ψήγματα της αλήθειας αυτής της ζωής. Μιας αλήθειας που άλλοι αναζητούν σε ιδέες, ιδεολογίες ή και απολαύσεις…
Ο Κύριος μίλησε για «στενή και τεθλιμμένη οδό» και άρση του προσωπικού σταυρού από τον καθένα. Μας κάλεσε να συμμετέχουμε στο Σταυρικό Του Πάθος. Σ’ αυτούς λοιπόν τους –κατά τα ανθρώπινα κριτήρια- «άτυχους» της ζωής, στους οποίους κατά Θεία Πρόνοια χορηγήθηκε ένας μικρός ή μεγάλος σταυρός (κατά το μέτρο των δυνατοτήτων τους), η αλήθεια γίνεται πιο ξεκάθαρη και αυτή είναι η οδός του Κυρίου.
Ο Απόστολος Παύλος, ο οποίος επανειλημμένα στις Επιστολές του δηλώνει ότι ο Σταυρός, δηλαδή το σταυρικό του βίωμα αποτελεί το καύχημα του, αναφέρει επίσης: «Η δύναμίς μου εν ασθενεία τελειούται» (Κορ. Β’ 12′, 9). Ας θυμηθούμε και από την ιστορική πορεία του Ελληνισμού και τις πολλές δυσκολίες που πέρασε, ότι η δύναμη των Ελλήνων «γιγαντώθηκε» μέσα στις δύσκολες περιστάσεις.
Το παράδοξο είναι ότι το σταυρικό αυτό βίωμα μπορεί να οδηγήσει σε έκφραση χαράς, που πηγάζει κυρίως από την πεποίθηση του πιστού ότι συμμετέχει στο Πάθος του Χριστού. Τα ανάλογα παραδείγματα μέσα στην Ορθόδοξη πίστη είναι πάρα πολλά. Ο Απόστολος Παύλος λέει σχετικά ότι «γινόμαστε συγκληρονόμοι του Χριστού, αν πάσχουμε μαζί Του» (Ρωμ. η’, 17).
Όποιος έχει βιώσει σταυρικά, γίνεται πιο υπομονετικός σε επερχόμενες δυσκολίες, αλλά και πιο συγκρατημένος σε κοσμικές χαρές, γιατί ακριβώς έχει προηγουμένως απομυθοποιήσει ως μάταιες τις όποιες κοσμικές απολαύσεις. Άλλωστε, στον Χριστιανισμό και την Ορθόδοξη παράδοση, η έννοια της χαράς και της ευτυχίας δεν νοείται μέσα από την πραγματοποίηση των προσωπικών επιθυμιών, αλλά μέσα από την τήρηση του θελήματος του Θεού και των εντολών του Χριστού. Δηλαδή κυρίως την αγάπη στον Θεό και στον πλησίον. Αυτή η υπακοή στις εντολές του Θεού ουσιαστικά ελευθερώνει τον άνθρωπο.
Η Ορθόδοξή μας παράδοση, μας δίδαξε ότι η ευτυχία του ανθρώπου πηγάζει από την καρδιακή του σχέση με τον Θεό. Οι παλιότεροι έλεγαν για ό,τι κάνουμε, «στο Θεό να αρέσει», γι’ αυτό και οι παλαιότερες γενιές ζούσαν πιο φυσιολογικά από τη δική μας.
Ο ανανεωμένος, μέσα από τη σχέση αυτή με τον Θεό, άνθρωπος αντιλαμβάνεται ότι η ζωή του αποκτά άλλη αξία, οι υπαρξιακές του δυνατότητες διευρύνονται, όπως επίσης, ο ορίζοντας των ενδιαφερόντων του. Πλέον, συνειδητοποιεί ότι τα υλικά αγαθά (πλούτη, αυτοκίνητα κ.τ.λ.) δεν τον εκφράζουν, δεν έχουν σημασία. Αποκτά μια περισσότερο αισιόδοξη αντίληψη για την ζωή και θέτει πλέον σε προτεραιότητα πνευματικές αξίες, που προηγουμένως είτε υποτιμούσε, είτε αγνοούσε.
Οι άγιοι γέροντες, που διδασκόμαστε από τον βίο τους, παρά τις πολλές ασθένειες και θλίψεις της ζωής τους, ήταν αληθινά χαρούμενοι, τηρώντας τον λόγο του Απ. Παύλου «Καυχώμεθα εν ταις θλίψεσιν, ειδότες ότι η θλίψις υπομονήν κατεργάζεται, η δε υπομονή δοκιμήν, η δε δοκιμή ελπίδα» (Ρωμ. ε’, 3-4).
Το σταυρικό βίωμα βοηθά τον άνθρωπο να καθαρίσει την καρδιά του. Σύμφωνα με τον Άγιο Νεκτάριο, «τίποτε δεν είναι μεγαλύτερο απ’ την καθαρή καρδιά, γιατί μια τέτοια καρδιά γίνεται θρόνος του Θεού». Ένας άνθρωπος με καθαρή καρδιά «βλέπει» παντού τον Θεό και εξηγεί πνευματικά όσα συμβαίνουν στη ζωή του, γι’ αυτό και δεν απογοητεύεται στις θλίψεις. Μια τέτοια καρδιά πραγματικά καλλιεργεί την αγάπη και κρατάει καλή και καθαρή τη συνείδηση του ανθρώπου. Και η καθαρή συνείδηση είναι και αυτή μια βασική πηγή χαράς.
Κλείνοντας μπορούμε να επισημάνουμε ότι το σταυρικό βίωμα, όταν αντιμετωπίζεται πνευματικά, μπορεί να γίνει το πιο ισχυρό φάρμακο απέναντι στην κρίση που βιώνει η ελληνική κοινωνία. Μέσα από τον Σταυρό, η σημερινή κρίση μπορεί να γίνει ευκαιρία…