ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΙΕΡΩΝ ΜΟΝΩΝ ΚΑΙ ΙΕΡΩΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΝΕΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΑΡΙΘΜΟ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ
Μέ ἀφορμή τίς εὔλογες ἀνησυχίες πού ἔχει προκαλέσει σέ μεγάλη μερίδα τῆς κοινωνίαςμας ἡ ὑποχρεωτική ἔκδοση νέων ἠλεκτρονικῶν ταυτοτήτων, ἐμεῖς, οἱ ἡγούμενοι τῶν ἹερῶνΜονῶν καί Ἱερῶν Ἡσυχαστηρίων τῆς πατρίδος μας, ὕστερα ἀπό ἔντονη προσευχή, λεπτομερήἔρευνα καί θεολογικό προβληματισμό, προβαίνουμε στήν ἀκόλουθη Ἀνακοίνωση.
Ἡ Ἀνακοίνωση αὐτή ἀποτελεῖ ὀφειλόμενη ἀπάντηση στά ἐναγώνια ἐρωτήματα πού μᾶςἀπευθύνουν οἱ ἀγωνιζόμενοι στόν κόσμο ἐν Χριστῷ ἀδελφοί μας. Καί, ἐπιπλέον, κρίνεταιἀναγκαία, καθώς ἡ Πολιτεία δέν ἐνημέρωσε ἐξαρχῆς καί ἐπαρκῶς τούς πολίτες γιά τό εἶδος, τόπεριεχόμενο καί τίς δυνατότητες τῶν νέων ταυτοτήτων, ἐνῶ τά συστημικά μέσα ἐνημέρωσηςσυνεχίζουν νά εἰρωνεύονται, λοιδοροῦν καί γραφικοποιοῦν ὅσους τολμοῦν νά διατυπώσουνδιαφορετική ἄποψη.Ἡ νέα ἠλεκτρονική ταυτότητα, ὅπως ἔχει ἐπίσημα σχεδιασθεῖ, δέν θά ἀποτελεῖ ἁπλῶς ἕναἀποδεικτικό ἔγγραφο ταυτοπροσωπίας, ἀλλά σύντομα θά λειτουργήσει καί ὡς κάρταἠλεκτρονικῶν ὑπηρεσιῶν. Γι᾽ αὐτό καί παρουσιάζεται ὡς ἕνα πολύτιμο χρηστικό μέσο, πού θάδιευκολύνει τήν καθημερινότητα τοῦ πολίτη καί θά κάνει ἀποτελεσματικότερη τή λειτουργίατοῦ κράτους. Τό τίμημα, ὅμως, αὐτῶν τῶν πλεονεκτημάτων φαίνεται νά εἶναι πολύ ἀκριβό.Καθώς οἱ ἐξελίξεις στήν ψηφιακή τεχνολογία εἶναι ἰλιγγιώδεις καί τά κράτη προσανατολίζονται στόν καθολικό ψηφιακό μετασχηματισμό τους, θεμελιώδη δικαιώματα τοῦ πολίτηδιακινδυνεύονται καί ὁ ἴδιος σταδιακά αὐτοπαγιδεύεται στά δεσμά ἑνός ψηφιακοῦ συστήματος.Ἡ νέου τύπου ταυτότητα ἀποτελεῖ ἕνα ἀκόμη βῆμα, πού μπορεῖ νά τόν ὁδηγήσει σέ μιάπραγματικότητα ἐφιαλτική.
1. Παγκόσμια διακυβέρνηση
Ἡ ἀνάγκη ὑπάρξεως ἠλεκτρονικῶν ταυτοτήτων ἐντάσσεται στό γενικότερο πλαίσιο τῆςσυντελούμενης παγκοσμιοποίησης, τήν ὁποία προωθοῦν τό διεθνές χρηματοπιστωτικόσύστημα, διάφοροι διεθνεῖς ὀργανισμοί καί ἡγετικές ὁμάδες (Παγκόσμια Τράπεζα, Διεθνές Νομισματικό Ταμεῖο, Παγκόσμιο Οἰκονομικό Φόρουμ, G-20 κ.ἄ.). Αὐτοί ὅλοι ἐπιβάλλουν τίςπολιτικές τους ἐπιλογές, ἀσκώντας τεράστιες πιέσεις στίς ἐθνικές κυβερνήσεις τῶν λαῶν, οἱὁποῖες μέ τή σειρά τους ἐμφανίζονται ἀναγκαστικά ἐνδοτικές καί πειθήνιες ἀπέναντί τους.Σύμφωνα, λοιπόν, μέ τούς σχεδιασμούς τῆς παγκόσμιας διακυβέρνησης καί ἀκολουθώνταςτίς ἐξελίξεις τῆς Τέταρτης Βιομηχανικῆς Ἐπανάστασης (τεχνητή νοημοσύνη, ρομποτική,διαδίκτυο πραγμάτων κ.ἄ.), οἱ κοινωνίες μετακινοῦνται ὅλο καί περισσότερο ἀπό ἕναν φυσικόσέ ἕναν ψηφιακό κόσμο. Δημιουργεῖται, δηλαδή, μέ ταχύτατους ρυθμούς ἕνα διευρυμένοψηφιακό σύστημα, πού ἀγκαλιάζει ὅλες τίς πτυχές τῆς ζωῆς τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου. Σέ μιάτέτοια ψηφιακή κοινωνία θά καταργηθοῦν τά μετρητά, θά κυκλοφορεῖ μόνο τό ψηφιακό χρῆμα,
καί οἱ πολίτες, γιά νά ἔχουν πρόσβαση σέ ὑπηρεσίες καί ἀγαθά, θά πρέπει νά διαθέτουνἀπαραίτητα μιά ψηφιακή ταυτότητα/κάρτα καί ἕναν προσωπικό ἀριθμό.
2. Ὁ εὐρωπαϊκός Κανονισμός
Ἡ Εὐρωπαϊκή Ἕνωση, πρός τό παρόν τουλάχιστον καί ἀπό ὅσα γνωρίζουμε, δέν ἔχειἀπαιτήσει τήν ὑποχρεωτική ἔκδοση ἠλεκτρονικῶν ταυτοτήτων γιά ὅλους τούς Εὐρωπαίουςπολίτες, ὅπως ἰσχυρίζεται ἡ Κυβέρνηση. Ὁ Κανονισμός (ΕΕ) 2019/1157 τοῦ ΕὐρωπαϊκοῦΚοινοβουλίου καί τοῦ Συμβουλίου τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καθιερώνει τή χρήση τῶνἠλεκτρονικῶν ταυτοτήτων ὡς ταξιδιωτικῶν ἐγγράφων, ἀλλά δέν ἐπιβάλλει τή χρήση τους στόἐσωτερικό τῶν χωρῶν. Ὅπως ἀναφέρεται χαρακτηριστικά καί στόν ἐπίσημο ἱστότοπο τῆς Ε.Ε.,
“Ὁ Κανονισμός δέν ὑποχρεώνει τά κράτη μέλη νά ἐκδίδουν δελτία ταυτότητας. Ἐπιπλέον, τάκράτη μέλη θά συνεχίζουν νά ἀποφασίζουν ἐάν ἡ κατοχή δελτίου ταυτότητας εἶναι προαιρετική ἤ ὑποχρεωτική”.
Παράλληλα, ὁ ἴδιος εὐρωπαϊκός Κανονισμός ἐπιτρέπει στά κράτη μέλη νά ἀποδέχονται ὡςμέσα ταυτοποίησης καί μή ταξιδιωτικά ἔγγραφα, ὅπως εἶναι ἡ ἄδεια ὁδήγησης (σημεῖο 12 τοῦπροοιμίου τοῦ Κανονισμοῦ).Μέ βάση τά παραπάνω καί μέχρι σήμερα, σέ ἀρκετές χῶρες τῆς Ε.Ε. (π.χ. Γαλλία,Αὐστρία, Δανία, Φινλανδία) ἡ ἔκδοση ταυτότητας δέν εἶναι ὑποχρεωτική καί ἡ ταυτοποίησηπραγματοποιεῖται μέ ἄλλα κρατικά ἔγγραφα (π.χ. δίπλωμα ὁδήγησης, διαβατήριο). Τό ἴδιοἰσχύει καί σέ ἄλλες προηγμένες χῶρες τοῦ κόσμου (π.χ. ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία, Καναδᾶς,Ἰαπωνία)
3. Ἐναλλακτικές ταυτότητες ἀσφαλείας
Εἶναι ἀλήθεια ὅτι οἱ παλαιοῦ τύπου ταυτότητες, ὡς ἀπαρχαιωμένες καί πλαστογραφήσιμες,πρέπει νά ἀντικατασταθοῦν ἀπό ἄλλες ἀσφαλέστερες καί μή πλαστογραφήσιμες. Τέτοιες, ὅμως,θά μποροῦσαν νά εἶναι ταυτότητες πού νά διαθέτουν προηγμένα καί ἰσχυρά χαρακτηριστικάἀσφαλείας, παρόμοια μέ ἐκεῖνα τῶν διπλωμάτων ὁδήγησης καί τῶν εὐρωπαϊκῶνχαρτονομισμάτων (ἐκτύπωση σέ εἰδικό χαρτί μέσω ἐγχάραξης laser, σύνθετα γραμμοκοσμήματα, ἀσφαλιστικά πολύχρωμα δάπεδα κ.ἄ.). Ἐναλλακτικές ταυτότητεςἀσφαλείας θά μποροῦσαν, ἐπίσης, νά εἶναι καί οἱ νέες πού προτείνονται, δίχως ὅμως τόἐνσωματωμένο microchip καί τόν Προσωπικό Ἀριθμό. Ἡ Ἑλληνική Κυβέρνηση, ὡστόσο,ἐπέλεξε τήν ἔκδοση τῶν ἠλεκτρονικῶν ταυτοτήτων μορφότυπου ID-1, ἀποβλέποντας στόνκαθολικό ψηφιακό μετασχηματισμό τοῦ κράτους καί ἐπιθυμώντας ἡ νέα ταυτότητα σύντομα νάλειτουργήσει καί ὡς κάρτα ψηφιακῶν ὑπηρεσιῶν.
4. Ἠλεκτρονική Ταυτότητα/Κάρτα καί Ἠλεκτρονικό Πορτοφόλι
Ἀπό τότε πού πρωτοεμφανίστηκε τό θέμα τῶν ἠλεκτρονικῶν ταυτοτήτων (1986), ὁ λαός,διαβλέποντας τόν κίνδυνο φαλκίδευσης τῶν προσωπικῶν του ἐλευθεριῶν, ἀντέδρασε σθεναράκαί καθυστέρησε τέσσερις σχεδόν δεκαετίες τήν ἔκδοσή τους. Σήμερα, ὅμως, ἐξαιτίας τῶνμεθοδεύσεων τῆς Κυβέρνησης καί τοῦ ἐφησυχασμοῦ τῶν πολιτῶν, ἡ ἠλεκτρονική ταυτότηταεἶναι μιά πραγματικότητα.Ἡ διαφοροποίησή της ἀπό τήν παλαιοῦ τύπου ταυτότητα ἔγκειται α) στό ἐνσωματωμένοmicrochip τύπου RFID (ἠλεκτρονικό μέσο, στό ὁποῖο ἀποθηκεύονται τά ἀναγκαῖαστοιχεῖα ταυτοποίησης), β) στή μηχανικά ἀναγνώσιμη ζώνη τῶν στοιχείων ταυτοποίησης, γ) στήνψηφιακή ἀποθήκευση τῶν βιομετρικῶν δεδομένων (φωτογραφίας προσώπου καί δύο δακτυλικῶν ἀποτυπωμάτων) καί δ) στόν Προσωπικό Ἀριθμό, πού σύντομα πρόκειται νάπροστεθεῖ.Εἰδικότερα, ὁ Προσωπικός Ἀριθμός οὐσιαστικά ἀντικαθιστᾶ ὅλους τούς ἄλλουςπροσωπικούς ἀριθμούς (Ἀριθμό Δελτίου Ταυτότητας, ΑΦΜ, ΑΜΚΑ κ.λπ.) καί συνοδεύει τόνκάθε πολίτη ἀπό τή γέννησή του μέχρι τόν θάνατο, χωρίς νά ἀλλάζει σέ περίπτωση ἀπώλειαςτοῦ δελτίου. Δίνει, θά λέγαμε, ψηφιακή ὀντότητα στόν πολίτη καί τόν ἀκολουθεῖ σέ ὅλες τίςδραστηριότητές του. Εἶναι ὁ ἀριθμός–κλειδί γιά τήν ἠλεκτρονική ἐπικοινωνία του μέ τόΔημόσιο καί, σύντομα, γιά κάθε ἄλλη συναλλαγή του μέ ἠλεκτρονικά συστήματα ἰδιωτικῶνφορέων. Δίχως Προσωπικό Ἀριθμό ὁ πολίτης εἶναι ἀνύπαρκτος γιά τήν ψηφιακή κοινωνία…Χάρη στό microchip τῆς ταυτότητας καί τόν ἀναγραφόμενο σέ αὐτήν Προσωπικό Ἀριθμό,ὁ πολίτης ἀποκτᾶ τή δυνατότητα νά κάνει εὐρύτερη χρήση τῆς ἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςκαί νά ἔχει εὐχερέστερη πρόσβαση στίς ψηφιακές ὑπηρεσίες καί τά ἀγαθά πού παρέχουν οἱφορεῖς τοῦ δημόσιου τομέα (Ἐθνικό Σύστημα Ὑγείας, Δημόσια Οἰκονομική Ὑπηρεσία,Κτηματολόγιο κ.λπ.). Ἑπομένως, ἡ νέα ταυτότητα, ὅπως σύντομα θά ἐξελιχθεῖ, δέν θά εἶναιἁπλῶς ἕνα δημόσιο ἔγγραφο ταυτοποίησης, ἀλλά θά ἀποτελεῖ συγχρόνως καί κάρτα ἄσκησηςδικαιωμάτων (στήν ὑγειονομική περίθαλψη, τήν κοινωνική πρόνοια, τήν ἀπασχόληση, τήνἐκπαίδευση κ.ἄ.), ὅμοια ἀκριβῶς μέ τήν κάρτα πολίτη πού εἶχε σχεδιασθεῖ παλαιότερα καί πού δέν ὑλοποιήθηκε, ἐξαιτίας τῶν λαϊκῶν ἀντιδράσεων καί τῆς ἀκυρωτικῆς ἀπόφασης τοῦΣυμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας (βλ. παρακάτω).Σέ μιά ἀμέσως ἑπόμενη φάση, μέσω τῆς ἐφαρμογῆς Gov.gr Wallet, ἡ ταυτότητα/κάρτα θάἐνσωματωθεῖ ψηφιακά στό ἔξυπνο κινητό/smartphone, ὅπως ἐπίσης καί ἄλλες κάρτες, διάφοραπιστοποιητικά καί ἄλλα χρήσιμα προσωπικά ἔγγραφα. Καί, ἐφόσον ὁλοφάνερα πλέον οἱ πολίτεςἐξωθοῦνται στήν κατάργηση τῶν μετρητῶν, ὅλες οἱ καθημερινές συναλλαγές τους στάκαταστήματα, τίς τράπεζες, τίς δημόσιες καί ἰδιωτικές ὑπηρεσίες θά πραγματοποιοῦνται μέσωτοῦ κινητοῦ τηλεφώνου, πού θά ἀποτελεῖ τό ἠλεκτρονικό πορτοφόλι. Ἔτσι, ὁ πολίτης — ὁλόκληρη σχεδόν ἡ ζωή του!— θά βρίσκεται διαρκῶς σέ online σύνδεση μέ τό ψηφιακόσύστημα. Θά κάνει τά πάντα ψηφιακά, ἄνετα, γρήγορα καί ἀποτελεσματικά, καταθέτοντας,ὅμως, ἕνα πολύ ἀκριβό τίμημα…
5. Χειρισμοί πού προκαλοῦν ἰσχυρό προβληματισμό
Πρός τό παρόν, ὡστόσο, παραμένουν κάποια ἀναπάντητα ἐρωτήματα, πού ἐξαρχῆςδημιούργησαν ἔντονο σκεπτικισμό σέ πολλούς πολίτες καί συνάμα φανέρωσαν κακοπιστία καίδημοκρατικό ἔλειμμα στούς χειρισμούς τῆς Πολιτείας.Α΄. Γιατί ἡ Κυβέρνηση, γιά ἕνα τόσο σημαντικό ζήτημα, δέν ἔλαβε ὑπόψη της τή λαϊκήβούληση; Τό 2010 καί τό 2015 πραγματοποιήθηκαν δημόσιες διαβουλεύσεις γιά τήν κάρταπολίτη, καί ὁ λαός στή συντριπτική του πλειοψηφία (καί τίς δύο φορές τό ποσοστό ξεπερνοῦσετό 90%) τοποθετήθηκε ἀρνητικά· γι’ αὐτό καί ἡ Πολιτεία ἀναγκάστηκε νά ὑποχωρήσει. Τίἄλλαξε ἀπό τότε; Γιατί δέν πραγματοποιήθηκε καί πάλι δημόσια διαβούλευση, ὅπως ἄλλωστεγίνεται συχνά γιά ἄλλα μικρότερης σημασίας θέματα; Γιατί, ἐπίσης, ἡ Κυβέρνηση δέν ὁμολογεῖ τήν προειλημμένη ἀπόφασή της νά ἐκδώσει ὄχι ἁπλῶς μιά νέα ταυτότητα, ἀλλά μιά κάρταπολίτη; Ὑπῆρξε, πράγματι, ἐλλιπής ἐνημέρωση, ἀδιαφάνεια καί κρυψίνοια. Ἀκούστηκαν μισέςἀλήθειες, δόθηκαν ἀντιφατικές πληροφορίες καί παραπλανητικές ἐξηγήσεις. Κραυγαλέο παράδειγμα ἀποτελεῖ ἡ πρωθυπουργική διαβεβαίωση —24 μέρες πρίν ἀπό τήν ἔκδοση τῶνπρώτων νέων δελτίων— ὅτι οἱ νέες ταυτότητες δέν θά ἔχουν τσιπάκια. Μοναδικός καί ἀποκλειστικός σκοπός μιᾶς ταυτότητας εἶναι ἡ ἀσφαλής ταυτοποίησητοῦ πολίτη· τίποτα περισσότερο. Καί πρέπει νά περιέχει μόνο τά ἀπαραίτητα γιά τόν σκοπόαὐτό στοιχεῖα —ἀναγνώσιμα ἀπό τόν κάτοχό της καί μή προσβάσιμα σέ ἐξωτερικούςμηχανισμούς, πού μποροῦν νά τά ἐπεξεργαστοῦν καί νά τά ἀλλοιώσουν. Βασισμένο στήναὐτονόητη αὐτή ἀλήθεια, τό Συμβούλιο τῆς Ἐπικρατείας, μέ ἀπόφασή του (2388/2019, Δ΄Τμῆμα), ἀπαγόρευσε στό κράτος νά μετατρέψει τήν ταυτότητα καί σέ κάρτα δικαιωμάτων. Δένεἶναι νόμιμο, σύμφωνα μέ τήν ἀπόφαση, νά ἀποθηκεύονται στό microchip τῶν νέωνταυτοτήτων στοιχεῖα πού
“δέν εἶναι κρίσιμα γιά τήν ἀπόδειξη τῆς ταυτότητας τῶν Ἑλλήνωνπολιτῶν”. Γι’ αὐτό, “δέν δύνανται νά ἀποτελέσουν τά προβλεπόμενα δελτία ταυτότητας ‘κάρτα δικαιώματος’”.
Ἡ Κυβέρνηση, ὡστόσο, δέν φαίνεται νά δείχνει σεβασμό στήν ἀπόφαση τοῦ ἈνώτατουΔιοικητικοῦ Δικαστηρίου τῆς χώρας. Μέ μεταγενέστερη (17-2-2023) κοινή ὑπουργική ἀπόφαση(βλ. ὑποσημείωση 1) φανέρωσε καθαρά τήν πρόθεσή της νά νομιμοποιήσει στό ἐγγύς μέλλοντήν ἀποθήκευση καί ἄλλων στοιχείων (ἄγνωστο ποιῶν) στίς νέες ταυτότητες, προκειμένουαὐτές νά χρησιμοποιοῦνται καί ὡς κάρτες συναλλαγῆς μέ τίς ὑπηρεσίες ἠλεκτρονικῆςδιακυβέρνησης. Θά μποροῦσε ἡ Κυβέρνηση, σεβόμενη τήν ἐλεύθερη βούληση τῶν πολιτῶν, νάκαθιερώσει μιά προαιρετική κάρτα δικαιωμάτων, ξεχωριστή καί ἀπόλυτα διακριτή ἀπό τόδελτίο ταυτότητας, ἀποφεύγοντας συνάμα τήν ἐπιβολή ἄμεσων ἤ ἔμεσων “ποινῶν” σέ ὅσουςἐπέλεγαν νά μήν τήν προμηθευθοῦν.Γ΄. Εἶναι γνωστό ὅτι τό 2000 ἀπαλείφθηκε ἀπό τά δελτία ταυτότητας τό δακτυλικόἀποτύπωμα, ὕστερα ἀπό τήν ὑπ᾿ ἀριθμ. 510/17/15-05-2000 γνωμοδότηση τῆς ἈρχῆςΠροστασίας Δεδομένων Προσωπικοῦ Χαρακτήρα, σύμφωνα μέ τήν ὁποία τό δακτυλικό ἀποτύπωμα (
“σήμανση”) προσβάλλει τήν προστατευόμενη ἀπό τό Σύνταγμα ἀξία τοῦἀνθρώπου, ἀφοῦ τοῦ ἀποδίδεται ἐν δυνάμει ἡ ὑποψία ἐγκληματικῆς δραστηριότητας (“σεσημασμένος”). Τώρα πού τό ἀποτύπωμα ἐπανέρχεται —ψηφιακά, μάλιστα, καί εἰς διπλοῦν — γιατί ἡ συγκεκριμένη δημόσια Ἀρχή σιωπᾶ; Θεωρεῖ ὅτι δέν χρειάζεται πλέον προστασία ἡἀξία τοῦ ἀνθρώπου;
6. Ἠλεκτρονική σκλαβιά
Κάθε ἄνθρωπος πού διατηρεῖ ἀκόμη τήν κριτική του σκέψη δέν δυσκολεύεται νάδιαπιστώσει ὅτι στόν βωμό τῶν διευκολύνσεων πού παρέχει ἡ χρήση τῆς νέας ταυτότητας καί ἡγενικότερη λειτουργία τῆς ἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησης, θυσιάζεται σταδιακά ἕνα μέρος τῶνπροσωπικῶν του ἐλευθεριῶν καί ὁ ἴδιος ὁδηγεῖται σέ μιά ἰδιότυπη ψηφιακή αἰχμαλωσία.
α) Φακέλωμα καί ἀπώλεια τῆς ἰδιωτικότητας
Εἶναι γνωστό πώς κάθε φορά πού κάποιος δραστηριοποιεῖται στόν κυβερνοχῶρο μέὁποιονδήποτε τρόπο (κινητό τηλέφωνο, ἐφαρμογές διαδικτύου, ἠλεκτρονικές συναλλαγές κ.λπ.)ἀφήνει ἕνα ἠλεκτρονικό ἴχνος, τό ὁποῖο ἀποτυπώνει μιά συγκεκριμένη πτυχή τῆς προσωπικῆςτου ζωῆς (προσωπικό δεδομένο). Τό ἴχνος αὐτό καταγράφεται ὡς πληροφορία στό ἠλεκτρονικόἀρχεῖο (βάση δεδομένων) τοῦ φορέα, τοῦ ὁποίου τίς ὑπηρεσίες χρησιμοποίησε ὁ πολίτης.Συνδυαζόμενα αὐτά τά ἴχνη, ἀποκαλύπτουν συμπεριφορές του, προτιμήσεις, καθημερινές ἤἔκτακτες δραστηριότητες κ.ἄ. Μέ τήν προωθούμενη ἀναγκαστική καί εὐρεία χρήση τῆς νέας ταυτότητας/κάρτας ὁ πολίτης θά τροφοδοτεῖ καθημερινά διάφορες βάσεις δεδομένων μέχιλιάδες στοιχεῖα τῆς ἰδιωτικῆς καί δημόσιας ζωῆς του. Καθώς, ὅμως, στά πλαίσια τῆς ἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησης οἱ διάσπαρτες αὐτές βάσεις σταδιακά διασυνδέονται καίἑνοποιοῦνται, προκύπτει μιά τεράστια νοητή “δεξαμενή”, ἡ ὁποία περιέχει συγκεντρωτικά ἕνανγιγάντιο ὄγκο πληροφοριῶν πού ἀφοροῦν τόν κάθε πολίτη. Ἀπό αὐτήν τήν τεράστια “δεξαμενή”δεδομένων ὑπάρχει ἡ δυνατότητα, μέ τή βοήθεια τοῦ Προσωπικοῦ Ἀριθμοῦ, νά ἀνασύρεται ἀνάπάσα στιγμή ὁ ψηφιακός φάκελός του μέ τό σύνολο τῶν προσωπικῶν του στοιχείων.Πρόκειται, λοιπόν, γιά ἕνα τέλειο ἠλεκτρονικό φακέλωμα, πού θά ἐνημερώνεται συνεχῶς,αὐτόματα καί ἄμεσα —ἐφόσον στόν νέο ψηφιακό κόσμο τά πάντα θά γίνονται ψηφιακά— γιάὅλες τίς δραστηριότητές μας (τί ἀγορές ἔκανα, πότε ἀρρώστησα καί τί φάρμακα πῆρα, ποῦἔκανα διακοπές καί πόσα χρήματα ξόδεψα, ποιές ἱστοσελίδες παρακολουθῶ στό διαδίκτυο, τίβιβλία διαβάζω, σέ ποιά κομματική ὀργάνωση συμμετέχω, ἄν ἐκκλησιάζομαι, ἄν συχνάζω σέ νυκτερινά κέντρα διασκέδασης κ.λπ.). Ἡ νέα ταυτότητα/κάρτα, λοιπόν, θά μπορεῖ νάἀποτυπώσει ψηφιακά ὁλόκληρη τήν ὕπαρξή μας καί νά δημιουργήσει μέ πιστότητα τόπροσωπικό μας προφίλ (κοινωνικό, πολιτικό, οἰκονομικό, θρησκευτικό, πολιτιστικό κ.λπ.).Ἡ συστηματική αὐτή παρακολούθηση τοῦ πολίτη, ἡ διείσδυση στή βαθύτερη προσωπικήτου ζωή καί ἡ καταγραφή ὅλων τῶν δραστηριοτήτων του συντελοῦν στόν πλήρη ἔλεγχό του καίπροσβάλλουν βάναυσα τίς συνταγματικά κατοχυρωμένες ἀτομικές ἐλευθερίες του καί τόδικαίωμα στήν ἰδιωτικότητα. Τελικά, παραβιάζεται ἡ ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια, τῆς ὁποίας ὁσεβασμός καί ἡ προστασία πρέπει νά ἀποτελεῖ, σύμφωνα μέ τό ἄρθρο 2 τοῦ Συντάγματος,πρωταρχική προτεραιότητα τῆς Πολιτείας.Βέβαια, στόν βαθμό πού χρησιμοποιοῦμε τό τηλέφωνο, τά κοινωνικά μέσα δικτύωσης καίτίς ποικίλες ψηφιακές ἐφαρμογές, ἐκθέτουμε οἰκειοθελῶς τήν ἰδιωτικότητά μας καί προσωπικάμας δεδομένα. Αὐτό, ὅμως, ἀποτελεῖ προσωπική ἐπιλογή, τήν ὁποία ἀνά πάσα στιγμή μποροῦμε νά περιορίσουμε ἤ καί νά ἀναστείλουμε. Ἀντίθετα, ἡ ταυτότητα ἀποτελεῖ ἕνα ὑποχρεωτικόκρατικό ἔγγραφο, πού μᾶς συνοδεύει σέ ὅλη μας τή ζωή. Ἐπιπλέον, στήν πρώτη περίπτωση ἡπαραβίαση τῶν προσωπικῶν μας δεδομένων ἀποτελεῖ παράνομη πράξη, ἐνῶ στή δεύτερη τόκράτος νομιμοποιεῖται γιά τήν ἐκτέλεση τῆς ἴδιας πράξης, ἀφοῦ ἔχει φροντίσει προηγουμένως νά ὑφαρπάξει τή συναίνεσή μας…
β) Ἡ τύχη τῶν προσωπικῶν δεδομένων
Μέ τόν τρόπο πού θά λειτουργεῖ στό ἄμεσο μέλλον ἡ νέα ταυτότητα, ὁ πολίτης παραδίδειπλέον ὅλα τά εὐαίσθητα προσωπικά του δεδομένα στό ψηφιακό κράτος, καί εἶναι σάν νάπαραδίδει ὁλόκληρη τή ζωή του… Καί δέν τά παραδίδει μόνο στό δικό του κράτος, ἀφοῦ,σύμφωνα μέ τόν εὐρωπαϊκό Κανονισμό 2019/1157, οἱ νέες ταυτότητες ἐξασφαλίζουν
“διαλειτουργικότητα σέ παγκόσμιο ἐπίπεδο”
καί τή διαχείριση τῶν δεδομένων του μπορεῖ νά τάἀναλάβει καί
“ἐξωτερικός πάροχος”,
δηλαδή κάποια πολυεθνική ἑταιρεία.Ὀμιχλῶδες, πράγματι, τό τοπίο τῶν προσωπικῶν δεδομένων… Σέ ποιόν, τελικά, ἀνήκουν;Ἀποθηκεύονται σέ βάσεις δεδομένων μόνο ἐντός τῆς ἑλληνικῆς ἐπικράτειας ἤ καί σέ χῶρες τοῦἐξωτερικοῦ; Ποιοί ἔχουν τή μεγαλύτερη δυνατότητα πρόσβασης σ’ αὐτές; Οἱ κρατικοί ὑπάλληλοι ἤ οἱ ἰδιῶτες τεχνικοί, πού ἐλέγχουν, ἀναβαθμίζουν καί συντηροῦν τό πληροφοριακόσύστημα τῶν νέων ταυτοτήτων; Πῶς γίνεται ἡ διαχείρηση τῶν προσωπικῶν μας στοιχείων;Ποιές μεταβολές καταγράφονται καί πῶς θά μποροῦσε ὁ πολίτης νά ἐνημερώνεται γι’ αὐτές;Πῶς, τέλος, τά προσωπικά στοιχεῖα ἑκατοντάδων ἑκατομμυρίων ἀνθρώπων φτάνουν στούςλεγόμενους μεσίτες δεδομένων (data brokers), πού πλουτίζουν ἀπό τήν ἐκμετάλλευσή τους; Καίπῶς αὐτά γνωστοποιοῦνται σέ τεχνολογικούς κολοσσούς καί μεγάλες ἐμπορικές ἑταιρεῖες, πού ἐπίσης θησαυρίζουν, διερμηνεύοντας τή συμπεριφορά τῶν καταναλωτῶν, προβλέποντας τίς κινήσεις τους ἤ καί χειραγωγώντας τους ἀκόμη; (Ἔχει λεχθεῖ ὅτι στίς μέρες μας τόπολυτιμότερο πράγμα στόν κόσμο δέν εἶναι τό πετρέλαιο ἤ ὁ χρυσός, ἀλλά τά δεδομένα).Ἔχουν τή δυνατότητα, ἄραγε, οἱ κυβερνήσεις τῶν κρατῶν νά ἐλέγξουν τό ἐκτεταμένοπαραεμπόριο προσωπικῶν δεδομένων ἤ νά τιθασεύσουν τή δύναμη τῆς ψηφιακῆς πληροφορίαςγιά τό καλό τῆς ἀνθρωπότητας ;Σύμφωνα μέ τόν Χάρτη Θεμελιωδῶν Δικαιωμάτων τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης (ἄρθρο 8),
“Κάθε πρόσωπο ἔχει δικαίωμα στήν προστασία τῶν δεδομένων προσωπικοῦ χαρακτήρα πού τόἀφοροῦν. Ἡ ἐπεξεργασία αὐτῶν τῶν δεδομένων πρέπει νά γίνεται νομίμως, γιά καθορισμένους σκοπούς καί μέ βάση τή συγκατάθεση τοῦ ἐνδιαφερομένου ἤ γιά ἄλλους θεμιτούς λόγους πούπροβλέπονται ἀπό τόν νόμο. Κάθε πρόσωπο ἔχει δικαίωμα νά ἔχει πρόσβαση στά συλλεγένταδεδομένα πού τό ἀφοροῦν καί νά ἐπιτυγχάνει τή διόρθωσή τους”.
Σύμφωνα, ἐπίσης, μέ τόνΓενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων (ΕΕ) 2016/679, ὁ ὁποῖος ἔχει ἐνσωματωθεῖ καί στήνἑλληνική νομοθεσία μέ τόν νόμο 4624/2019, κάθε πολίτης ἔχει δικαίωμα νά γνωρίζει ποιάδεδομένα του ὑφίστανται ἐπεξεργασία, ποιός καί γιά ποιόν σκοπό τά ἐπεξεργάζεται καί σέποιούς παραλῆπτες, τοῦ ἐσωτερικοῦ ἤ τοῦ ἐξωτερικοῦ, ἀποστέλλονται. Ἐπίσης, ἔχει δικαίωμαπρόσβασης στά δεδομένα του, δικαίωμα διόρθωσης ἤ διαγραφῆς τους, δικαίωμα περιορισμοῦτῆς ἐπεξεργασίας τους ἤ ἐναντίωσης στήν ἐπεξεργασία τους κ.ἄ. (ἄρθρα 12-21). Ὅλα αὐτά τάδικαιώματα, ὅμως, διατυπώνονται μέ ἀρκετές ἀσάφειες καί εἶναι δυνατόν νά παρακαμφθοῦν μέδιφορούμενες ἑρμηνεῖες καί νομικίστικες μεθοδεύσεις. Οὐσιαστικά, ἡ δίκαιη καί διαφανήςἐπεξεργασία τῶν δεδομένων δέν διασφαλίζεται ἐπαρκῶς καί ὁ πολίτης παραμένει διαρκῶςἀπροστάτευτος, ἀγνοώντας πληροφορίες πού τόν ἀφοροῦν ἄμεσα.Ἄς σημειωθεῖ, τέλος, ὅτι σύμφωνα μέ τόν ἀναφερθέντα νόμο (ἄρθρο 38), ἡ ὁποιαδήποτεπαραβίαση τοῦ ἀπορρήτου, τῆς διαθεσιμότητας καί τῆς ἀκεραιότητας τῶν προσωπικῶνδεδομένων θεωρεῖται κακούργημα καί ἐπισύρει αὐστηρές ποινικές κυρώσεις. Ὡστόσο, εἶναιἀμφίβολο ἄν ἡ παραβίαση αὐτή διώκεται ποινικά ἤ παραμένει ἀτιμώρητη, ὅταν διαπράττεταιγιά λόγους προσχηματικούς ἀπό τούς ἐμπλεκόμενους δημόσιους ἤ ἰδιωτικούς φορεῖς.
γ) Ἡ (ἀν)ασφάλεια τῆς ταυτότητας
Ὅσον ἀφορᾶ, τέλος, τήν ἀσφάλεια τῆς ἠλεκτρονικῆς ταυτότητας αὐτή ἀποτελεῖ ἕναν μύθο.Ὅλοι γνωρίζουν καλά ὅτι στόν ψηφιακό κόσμο τίποτα δέν εἶναι ἀπολύτως ἀσφαλές. Καί εἶναιπράγματι λυπηρό τό γεγονός ὅτι, ἐνῶ ὑπάρχει ἔντονος διεθνής προβληματισμός γιά τήνἀνασφάλεια τῶν ἠλεκτρονικῶν συστημάτων, ἡ Ἑλληνική Κυβέρνηση μιλάει μόνο γιά τήν“ἀσφάλεια” καί ὅλα τά ἄλλα πλεονεκτήματα τῆς νέας ταυτότητας.Βέβαια, ἡ ταυτότητα αὐτή καθεαυτήν, τό ὁρατό της τμῆμα, δέν πλαστογραφεῖται· τάἀποθηκευμένα στοιχεῖα της, ὅμως, μποροῦν νά ὑποκλαποῦν —ἀρκεῖ νά περάσει κανείς δίπλαἀπό ἕναν χάκερ, πού διαθέτει ἐξοπλισμό ἀνάγνωσης καί ἐργαλεῖα ἀποκρυπτογράφησης (
“κλοπήταυτότητας”). Γι’ αὐτό, ἄλλωστε, εἶναι εὐρέως διαδεδομένες στίς μέρες μας καί οἱ θῆκες rfidsafe, πού προστατεύουν τίς διάφορες κάρτες (πιστωτικές, συναλλαγῶν κ.ἄ.) ἀπό ἐπίδοξουςχάκερς. Στήν περίπτωση “κλοπῆς ταυτότητας” ὁ δράστης μπορεῖ νά ἀποκομίσει ἀρκετά ὀφέλη εἰς βάρος τοῦ θύματος, ἐνῶ τό θύμα μπορεῖ νά ὑποστεῖ δυσμενεῖς συνέπειες γιά ἐνδεχόμενεςπαράνομες πράξεις τοῦ δράστη. Ἐπιπλέον, στίς ἑπόμενες ἀναβαθμισμένες ταυτότητες, πούἔχουν ἤδη προαναγγελθεῖ, θά περιέχεται καί δεύτερο microchip τύπου NFC, στό ὁποῖο θάμπορεῖ κάποιος κακόβουλος ψηφιακός εἰσβολέας νά διαβάσει καί νά γράψει ἤ νά διαγράψειστοιχεῖα, δίχως νά τά γνωρίζει ὁ κάτοχός της. Δηλαδή ὁ πολίτης, ἐνῶ τώρα γνωρίζει ὅτι ἔχει μιά φανερά σταθερή ταυτότητα, μέ τή νέα ἠλεκτρονική θά βρίσκεται σέ μιά διαρκή ἀνασφάλεια γιάτό μεταβαλλόμενο περιεχόμενό της.Παρόμοια καί τά εὐαίσθητα προσωπικά στοιχεῖα πού βρίσκονται στίς βάσεις δεδομένων,εἶναι δυνατόν νά διαρρεύσουν σκόπιμα ἀπό τούς ἴδιους τούς διαχειριστές τους ἤ μπορεῖ, ὕστεραἀπό μιά ἐνδεχόμενη κυβερνοεπίθεση, νά βρεθοῦν στά χέρια κακόβουλων ἀνθρώπων καί αὐτοί νά τά χρησιμοποιήσουν ποικιλοτρόπως (π.χ. νά τά πουλήσουν ἤ νά τά ἀλλοιώσουν, γιά νάκαταστήσουν ἐκβιάσιμο ἕναν ἐπώνυμο ἤ ἕναν φιλήσυχο καί ἀνύποπτο πολίτη). Μέχρι σήμεραἔχουν καταγραφεῖ διεθνῶς ἑκατοντάδες χιλιάδες κυβερνοεπιθέσεις, διαρροές καί παραχαράξειςκαί στά πλέον ὑψηλῆς ἀσφαλείας ψηφιακά συστήματα τοῦ κόσμου.Εἶναι χαρακτηριστικό τό παράδειγμα τῆς Ἐσθονίας, ἡ ὁποία ὡς χώρα θεωρεῖται ὑπόδειγμαστόν τομέα τῶν ψηφιακῶν ἐφαρμογῶν. Τό 2017 οἱ ἠλεκτρονικές ταυτότητες 760.000 Ἐσθονῶνπολιτῶν ἀπενεργοποιήθηκαν, ὕστερα ἀπό κενό ἀσφαλείας πού ἐντοπίστηκε στό ἐνσωματωμένοmicrochip τους. Αὐτό σημαίνει ὅτι τό κράτος προσωρινά κατέρρευσε καί τό ἤμισυ τοῦπληθυσμοῦ τῆς χώρας δέν εἶχε πρόσβαση σέ ὑπηρεσίες καί ἀγαθά. Γιά τόν λόγο αὐτό, ἡἘσθονική Κυβέρνηση μήνυσε τήν κατασκευάστρια ἑταιρεία Gemalto, ζητώντας ὡς ἀποζημίωση152 ἑκατομμύρια εὐρώ. Παρόμοιο ἐλάττωμα ἀσφαλείας παρουσιάστηκε καί στό microchip τῶν 60 ἑκατομμυρίωνἔξυπνων ταυτοτήτων/καρτῶν τῆς Ἰσπανίας τό 2018, δημιουργώντας μιά χαοτική κατάσταση σέὅλη τή χώρα.Τέλος, τό καλοκαίρι τοῦ 2023 στήν ψηφιακά προηγμένη κοινωνία τῆς Ἰαπωνίας, μέσω τῶνἠλεκτρονικῶν ταυτοτήτων/καρτῶν, καταγράφηκαν χιλιάδες περιστατικά διαρροῆς προσωπικῶνδεδομένων καί διαφόρων ἄλλων σφαλμάτων ἐγγραφῆς (π.χ. λανθασμένη ἀντιστοίχιση ἰατρικῶνφακέλων καί τραπεζικῶν λογαριασμῶν γιά τή λήψη κρατικῶν ἐπιδομάτων). Τό γεγονός αὐτόπροκάλεσε τεράστιες ἀντιδράσεις καί ἔντονο σκεπτικισμό γιά τήν ἀσφάλεια τῶν ἠλεκτρονικῶνταυτοτήτων/καρτῶν τῆς χώρας.
δ) Ψηφιακός ὁλοκληρωτισμός
Καθώς στίς δυτικές κοινωνίες οἱ ἐθνικές κυβερνήσεις διολισθαίνουν συνεχῶς στήνπεριστολή τῶν ἀτομικῶν ἐλευθεριῶν, καί καθώς ἡ πολιτική ὀρθότητα, φορώντας τόν μανδύαμιᾶς θολῆς προοδευτικότητας, νομιμοποιεῖ ἀπολυταρχικές μεθόδους καί ἀντιδημοκρατικέςσυμπεριφορές, οἱ πολίτες μέ στοιχειώδη πολιτική ἐγρήγορση ἀγωνιοῦν γιά τό ἄμεσο μέλλον. Ἡκατάχρηση τῶν ἐπιτευγμάτων τῆς ψηφιακῆς τεχνολογίας μπορεῖ νά γίνει στά χέρια μιᾶςἀλαζονικῆς ἐξουσίας ὄργανο ἀσφυκτικοῦ ἐλέγχου τῶν ἀνθρώπων. Δημιουργοῦνται ἀπεριόριστεςδυνατότητες παρακολούθησης, μαζικῆς χειραγώγησης καί καταστολῆς τῶν πολιτῶν ἀπό τόντεράστιο ὄγκο πληροφοριῶν, πού συλλέγονται μέσω τῶν ἔξυπνων ταυτοτήτων/καρτῶν καί τοῦἠλεκτρονικοῦ πορτοφολιοῦ, καί μέσω, ἐπίσης, τῶν καμερῶν προηγμένης τεχνολογίας, πούτοποθετοῦνται μέ αὐξανόμενους ρυθμούς στίς μεγαλουπόλεις —ἀνακοινώθηκε μόλις πρόσφαταὅτι, γιά λόγους ἀσφαλείας, θά τοποθετηθοῦν 750 νέες κάμερες καί στήν Ἀθήνα. Πράγματι, ὅλα αὐτά δέν φαντάζουν πολύ μακρινά οὔτε ἁπλῶς παραπέμπουν θεωρητικά στόν “Μεγάλο Ἀδελφό”
τοῦ George Orwell. Ἤδη καί στήν πατρίδα μας δέν εἶναι λίγες οἱ φορές πού οἱ πολίτες ἔχουν ἔρθει ἀντιμέτωποι μέ αὐταρχικές καί ὁλοκληρωτικές συμπεριφορές τῆς ἐξουσίας (παρακολουθήσεις καί σκάνδαλα ὑποκλοπῶν, ἀπαγορεύσεις καί περιορισμοί τῆς θείας Λατρείαςκ.ἄ.).Εἶναι ἐντυπωσιακό ὅτι τό Παγκόσμιο Οἰκονομικό Φόρουμ, διεθνής ὀργανισμός πούπρωτοστατεῖ στήν προώθηση τῆς παγκοσμιοποίησης, δέν διστάζει νά ἐπισημάνει τά ἑξῆςσχετικά:
“Σέ περιπτώσεις πού συλλέγονται εὐαίσθητα δεδομένα ὑπάρχουν κίνδυνοιπεριθωριοποίησης καί καταπίεσης, μέ τήν ἠλεκτρονική ταυτότητα νά χρησιμοποιεῖται γιά τήδιευκόλυνση τοῦ ἐντοπισμοῦ, τῆς παρακολούθησης καί τῆς δίωξης ἀτόμων ἤ ὁμάδων”
(Ἔκθεση Insight).Ἕνα ἐφιαλτικό παράδειγμα ψηφιακοῦ ὁλοκληρωτισμοῦ ἀποτελεῖ τό σύστημα αὐστηρῆςἐπιτήρησης καί κοινωνικῆς ἀξιολόγησης πού λειτουργεῖ πιλοτικά σήμερα στήν Κίνα. Στά μεγάλα ἀστικά κέντρα τῆς χώρας οἱ Κινέζοι πολίτες παρακολουθοῦνται διαρκῶς ἀπόπροηγμένες κάμερες ἀναγνώρισης προσώπου. Ὅλες οἱ καθημερινές δραστηριότητές τους, μέσωτῶν πληροφοριῶν πού παρέχουν οἱ ἔξυπνες ψηφιακές κάρτες, καταγράφονται λεπτομερειακάκαί ἀξιολογοῦνται μέ συγκεκριμένους δεῖκτες, πού ἀνάλογα τούς προσθέτουν ἤ τούς ἀφαιροῦνκοινωνικά δικαιώματα. Ἄν ὁ πολίτης συμμορφώνεται μέ τούς κανόνες πού ἔχει ἐπιβάλει τόκράτος, βαθμολογεῖται μέ βαθμό “καλῆς συμπεριφορᾶς”, ἀποκτᾶ προνόμια καί ἔχει εὔκοληπρόσβαση στά κοινωνικά ἀγαθά (ἐργασία, ἀγορές, ψυχαγωγία, ταξίδια κ.λπ.). Ἄν, ὅμως,ἀντιτίθεται στά καθιερωμένα ἀπό τήν ἐξουσία πρότυπα (π.χ. ἀγοράζει οἰνοπνευματώδη ποτά ἤτσιγάρα, κρίνει τό Κόμμα, ὁδηγεῖ μέ μή φιλικό πρός τό περιβάλλον αὐτοκίνητο, συμμετέχει σέ “παράνομες” διαμαρτυρίες, διαδίδει “φῆμες” στό διαδίκτυο κ.λπ.), συγκεντρώνει χαμηλήβαθμολογία, θεωρεῖται κακός πολίτης, τό ὄνομά του ἀναγράφεται σέ μαῦρες λίστες καίαὐτόματα τό σύστημα ἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησης τοῦ ἐπιβάλλει περιορισμούς (στήδανειοδότηση, στήν ἐπιχειρηματική του δραστηριότητα, στήν ἐκπαίδευση τῶν παιδιῶν τουκ.λπ.).
7. Διεθνεῖς ἀντιδράσεις
Στήν Εὐρώπη —καί ὄχι μόνο— μεμονωμένοι ἐπιστήμονες, διάφορες κοινότητες καί ὁμάδεςπολιτῶν ἐκφράζουν κατά καιρούς τούς ἔντονους προβληματισμούς τους τόσο γιά τήν ὑποχρεωτικότητα τῶν ψηφιακῶν ταυτοτήτων ὅσο καί γιά τήν κατάργηση τῶν μετρητῶνχρημάτων, τά ὁποῖα, ὅπως εὔστοχα ἔχει διατυπωθεῖ ἀπό ἕναν Γερμανό οἰκονομολόγο,
“μᾶς ἐξασφαλίζουν τά τελευταῖα ψήγματα ἐλευθερίας καί ἰδιωτικότητας πού μᾶς ἔχουν ἀπομείνει”.
Ἀναφέρουμε, λοιπόν, ἐνδεικτικά:Τόν Φεβρουάριο τοῦ 2023 τριάντα ἐννέα σημαντικοί φορεῖς, εἰδικοί ἐπιστήμονες καίἀκαδημαϊκοί, πού δραστηριοποιοῦνται στήν Ε.Ε., κατέθεσαν ἐπιστολή στό ΕὐρωπαϊκόΚοινοβούλιο, στήν ὁποία ὑποστήριζαν ὅτι
“τά συστήματα ψηφιακῆς ταυτοποίησης ἐγείρουνσοβαρές ἀνησυχίες γιά τά θεμελιώδη δικαιώματα σέ ὅλο τόν κόσμο” καί μέ τήν ὁποία, ἐπίσης,ἀπαιτοῦσαν νά διασφαλιστοῦν ἡ ἰδιωτικότητα καί ὅλες οἱ ἀτομικές ἐλευθερίες. Στή Μεγάλη Βρετανία, τό 2011 καί πρίν τήν ἔξοδο τῆς χώρας ἀπό τήν Ε.Ε., ἡ Κυβέρνηση τοῦ David Cameron ἀπέρριψε τίς ἠλεκτρονικές ταυτότητες, πού εἶχαν νομοθετηθεῖ ἀπό τό2006. Οἱ ἀνησυχίες ὅλωνἐπικεντρώνονταν στήν τύχη τῶν προσωπικῶν τους δεδομένων, στό ἠλεκτρονικό φακέλωμα καίστό τεράστιο κόστος πού ἀπαιτοῦσε ἡ καθιέρωση τῶν ἠλεκτρονικῶν ταυτοτήτων. Ἀξίζει νάσημειωθεῖ πώς στήν περίοδο τῶν πέντε περίπου χρόνων μόνο 15.000 Βρετανοί ἔσπευσαν νάπαραλάβουν τίς νέες ταυτότητες. Μέ τήν κατάργησή τους, ὁ τότε ἀντιπρόεδρος τῆς χώρας Nick Clegg δήλωσε πανηγυρικά: “Αὐτή ἡ Κυβέρνηση κατήργησε τό πανάκριβο καίἀδιάκριτα προσβλητικό πρόγραμμα τῶν ἠλεκτρονικῶν ταυτοτήτων, κατέστρεψε ὁριστικά τίς βάσεις δεδομένων ταυτοτήτων, ἀποκαθιστώντας ἔτσι τίς πολιτικές ἐλευθερίες τῶν πολιτῶν”.
Στήν Ἑλβετία τό 2021, ὕστερα ἀπό δημοψήφισμα, οἱ πολίτες μέ πλειοψηφία 64,4%ἀπέρριψαν τή διασύνδεση τῆς ταυτότητας μέ τήν ἠλεκτρονική διακυβέρνηση καί τή χρήση της ὡς κάρτας ἄσκησης δικαιωμάτων, ἑστιάζοντας τίς ἀντιδράσεις τους στούς κινδύνους πούἐγκυμονοῦσε γιά τίς ἀτομικές ἐλευθερίες ἡ δυνατότητα πρόσβασης ἰδιωτικῶν ἑταιρειῶν στίςβάσεις δεδομένων. Τόν Ἰούνιο τοῦ 2023, μέ ἀφορμή τήν ἐπικείμενη θεσμοθέτηση τοῦ ψηφιακοῦ πορτοφολιοῦ,24 κοινωνικοί καί ἐπιστημονικοί φορεῖς (ἀνάμεσά τους καί ἡ ἑλληνική μή κερδοσκοπικήὀργάνωση Homo Digitalis), πού ἐξειδικεύονται σέ ζητήματα ψηφιακῶν τεχνολογιῶν,ἰδιωτικότητας καί προστασίας προσωπικν δεδομένων, ἀπέστειλαν στήν Ε.Ε. ἐπιστολή,ἐκφράζοντας τίς σοβαρές ἀνησυχίες τους γιά τή συρρίκνωση τῶν δικαιωμάτων τῶν πολιτῶν,τήν ὑπονόμευση τῆς ἰδιωτικότητας καί τή δημιουργία ἑνός ὀργουελικοῦ μοντέλου ἀδιάλειπτηςπαρακολούθησης. Τέλος, ἐπιστήμονες διεθνοῦς κύρους καί ἀκαδημαϊκοί διδάσκαλοι διαφόρων εἰδικοτήτων,μέ ποικίλες παρεμβάσεις τους, ἐκφράζουν τίς διαφωνίες τους γιά τίς ἠλεκτρονικές ταυτότητες. Ἀναφέρουμε ἐνδεικτικά τόν Miko Hyppönen, εἰδικό σέ θέματα ἀσφαλείας ψηφιακῶνσυστημάτων ἀπό τή Φινλανδία, ὁ ὁποῖος στις διάφορες ὁμιλίες του καί δημοσιεύσειςἐπαναλαμβάνει συχνά τά ἑξῆς ἀξιοσημείωτα:
“Ἀκόμα καί ἄν ἐμπιστευόμαστε σήμερα τήν Κυβέρνηση, δέν ξέρουμε ἄν θά μποροῦμε αὔριο· κάθε δικαίωμα πού παραδίδουμε σήμερα, δέν θά τό πάρουμε ποτέ πίσω”.
Ἄραγε, ὅσοι Εὐρωπαῖοι καί ἄλλοι πολίτες σκέπτονται ἐλεύθερα καί δέν δέχονταιἀβασάνιστα ὅσα “γιά τό καλό τους” τούς σερβίρουν τά συστημικά κέντρα ἐξουσίας, εἶναι“γραφικοί” καί “συνωμοσιολόγοι” ἤ “ψεκασμένοι”;
8. Θεολογική προσέγγιση
Ἡ ἔκδοση νέων ταυτοτήτων δέν εἶναι μόνο ἕνα διοικητικό θέμα, πού ἀφορᾶ τίς σχέσεις τοῦπολίτη μέ τό κράτος, ἀλλά καί ἕνα θέμα μέ πνευματικές διαστάσεις, καθώς θίγει τήθρησκευτική συνείδηση πολλῶν χριστιανῶν κυρίως ὡς πρός τίς ἑξῆς παραμέτρους:Α΄. Σύμφωνα μέ τήν ὀρθόδοξη διδασκαλία, τό αὐτεξούσιο ἀποτελεῖ συστατικό στοιχεῖο τῆςψυχοσωματικῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης.
“Ἀφαίρεσε τό αὐτεξούσιο”,
λέει ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁὉμολογητής,
“καί τότε οὔτε εἰκόνα τοῦ Θεοῦ εἴμαστε οὔτε ψυχή νοερή καί λογική· τότε στ’ ἀλήθεια καταστρέφεται ἡ ἀνθρώπινη φύση μας”.
Ἡ ἀνθρώπινη ἐλευθερία εἶναι θεόσδοτο δῶρο,τό ὁποῖο ὁ Θεός σέβεται ἀπεριόριστα, καί ὁ ἄνθρωπος καλεῖται νά τό ἐκτιμήσει, νά τόδιαφυλάξει μέ κάθε θυσία καί νά τό ἀξιοποιήσει. Ἡ Ἐκκλησία, ὡς Θεανθρώπινο Σῶμα τοῦΧριστοῦ, εἶναι ὁ κατεξοχήν χῶρος ἐλευθερίας, ὅπου ὁ πιστός ἀπολαμβάνει
“τὴν ἐλευθερίαν τῆς δόξης τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ”
(Ρωμ. 8:21).Γαλουχημένοι μέ τέτοια βιώματα οἱ πιστοί χριστιανοί —κληρικοί, μοναχοί καί λαϊκοί, μέπρωτοστάτες τούς ἁγίους Ἀρχιερεῖς—, συμμετεῖχαν πάντοτε ὁλόθυμα στούςἐθνικοαπελευθερωτικούς ἀγῶνες τοῦ Γένους μας. Ἀλλά καί γιά κάθε κοινωνικό ζήτημα, πούθίγει τίς ἀνθρώπινες ἐλευθερίες, δέν μπορεῖ νά μήν ἔχει λόγο ἡ Ἐκκλησία, ἀφοῦ ἀπό τή φύσηΤης ὡς φιλόστοργη Μητέρα ἀγκαλιάζει ὅλες τίς ἐκφάνσεις τοῦ ἀνθρώπινου βίου καί ἐργάζεταιγιά τήν ἐν Χριστῷ μεταμόρφωση τῆς κοινωνίας.Ἀξίζει ἐδῶ νά σημειωθεῖ πώς ἐκτός ἀπό τά θέματα ἐλευθερίας πού ἐγείρονται μέ τή χρήσητῆς νέας ταυτότητας/κάρτας καί στά ὁποῖα ἔχει γίνει ἤδη ἀναφορά παραπάνω (κατάλυση τῆςἰδιωτικότητας, παραβίαση τῶν εὐαίσθητων προσωπικῶν δεδομένων, ψηφιακή ἀποθήκευσηβιομετρικῶν δεδομένων ὅλων τῶν πολιτῶν κ.ἄ.), τίθεται θέμα ἐλευθερίας καί τῆς ἀνθρώπινηςβούλησης ἀπό αὐτήν καθεαυτήν τήν ἐξαναγκαστική ἀπόκτηση τῆς ταυτότητας/κάρτας. Στήνἔκθεση τοῦ Παγκόσμιου Οἰκονομικοῦ Φόρουμ πού προαναφέραμε, ἐπισημαίνεται σχετικά:
“Καθώς ἕνα σύστημα ταυτότητας ἐπεκτείνεται, οἱ συνέπειες τῆς μή συμμετοχῆς σέ αὐτό μπορεῖ νάγίνουν τόσο σοβαρές πού νά κάνουν τήν ἐγγραφή στό σύστημα οὐσιαστικά ἀναπόφευκτη… Ὅταν ἡπρόσβαση σέ ἕνα ἀγαθό ἤ μιά ὑπηρεσία ἐξαρτᾶται ἀπό τήν κατοχή μιᾶς ταυτότητας καί ἡταυτότητα αὐτή εἶναι εὐρέως διαδεδομένη, τά ἄτομα μπορεῖ νά ἐξαναγκαστοῦν ἀποτελεσματικά νάἀποκτήσουν αὐτή τή μορφή ταυτοποίησης, ἀκόμη καί ἄν δέν ὑπάρχει νομική βάση γιά τήνἀπαίτησή της”.Ὕστερα ἀπό ὅλα αὐτά, πῶς μπορεῖ, ἄραγε, ἕνας χριστιανός νά συναινέσει ἀδιάφορα σέ ἕναμέτρο πού προσβάλλει κατάφωρα τό θεόσδοτο ἀγαθό τῆς προσωπικῆς ἐλευθερίας;Β΄. Εἶναι ἀλήθεια πώς, χάνοντας τήν ἐλευθερία του ὁ ἄνθρωπος, χάνει καί τήν ἀξία του.Ὅπως εὔστοχα παρατηρεῖ ὁ ἅγιος Νικόλαος Καβάσιλας,
“τό νά πεῖ κανείς ‘ἔχασα τήν ἐλευθερία’ εἶναι τό ἴδιο μέ τό νά πεῖ ‘ἔχασα τόν ἄνθρωπο’”.
Γι’ αὐτό καί ἕνα κράτος πού ψηφιοποιεῖ τούς πολίτες του, τούς ἀπαξιώνει· δέν τούς βλέπει ὡς μοναδικά καί ἀνεπανάληπτα πρόσωπα αἰώνιαςἀξίας, ἀλλά ὡς ἀπρόσωπες μονάδες καί “ὑποκείμενα δεδομένων”· δέν θέλει νά εἶναι ἐλεύθεροιἄνθρωποι, ἀλλά ἄβουλα ὄντα, εὔκολα χειραγωγήσιμα· καί δέν τούς ἀναγνωρίζει πλέον μέ τόὄνομά τους ἀλλά μέ ἕνα νούμερο, τόν Προσωπικό τους Ἀριθμό. Παρόμοια ἀντιμετώπισηγνώρισαν τόν περασμένο αἰώνα ἀπό θλιβερά ὁλοκληρωτικά καθεστῶτα τῆς Εὐρώπηςἑκατομμύρια συνάνθρωποί μας, στοιβαγμένοι στά ἀπάνθρωπα στρατόπεδα συγκεντρώσεως τῶν ναζιστῶν καί τῶν μπολσεβίκων.Αὐτή ἡ ἀριθμοποίηση καί ὑποβάθμιση τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεται σέ ἀντίθεση μέ τήν ὀρθόδοξη θεολογία. Ὁ “κατ’ εἰκόνα καὶ καθ’ ὁμοίωσιν” (Γεν. 1:26) Θεοῦ πλασμένος ἄνθρωπος εἶναι “κεκελευσμένος θεός” —ἔχει λάβει τήν ἐντολή νά γίνει κατά χάριν θεός. Καί μετά τήνἐνσάρκωση τοῦ θείου Λόγου, γίνεται πράγματι “θείας φύσεως κοινωνός” (Β´ Πέτρ. 1:4) κατάτό μέτρο τῆς πίστεως καί τοῦ ἀγώνα του. Ὄχι, δέν θά θελήσουμε ποτέ νά καταντήσει ὁἄνθρωπος “ἕνα σταμπαρισμένο βόδι στόν παγκόσμιο στάβλο”.Τό ὄνομα τοῦ χριστιανοῦ, ἄλλωστε, ἔχει μία ἱερότητα καί φανερώνει τήν πνευματική τουκαταγωγή. Γιατί τό ἔλαβε τήν ἡμέρα πού, μέ τή βάπτισή του, ἔγινε υἱός Θεοῦ· καί ἀπό τότε μέσα στή μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας ὁ ἴδιος ὁ Χριστός πάντοτε τόν “καλεῖ κατ’ ὄνομα”
(Ἰω. 10:3).Γ΄. Καθώς στίς μέρες μας τό μυστήριο τῆς ἀνομίας κορυφώνεται, οἱ πιστοί παρατηροῦν μέἐγρήγορση, νηφαλιότητα καί εἰρήνη τά σύγχρονα γεγονότα καί προβληματίζονται μήπως αὐτάπαραπέμπουν στά
“σημεῖα τῶν καιρῶν”
(Ματθ. 16:3), μήπως αὐτά μᾶς ὁδηγοῦνπροδιαγεγραμμένα σ’ ἕνα ὁλοκληρωτικό σύστημα, παρόμοιο μέ ἐκεῖνο πού περιγράφεται στήν Ἀποκάλυψη, ὅπου κανείς δέν θά μπορεῖ νά ἀγοράζει ἤ νά πουλάει ὁτιδήποτε,
“εἰ μὴ ὁ ἔχων τὸ χάραγμα, τὸ ὄνομα τοῦ θηρίου ἢ τὸν ἀριθμὸν τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ”
(Ἀποκ. 13:17)…Ὁ πιστός λαός τῆς πατρίδος μας εἶναι, ἐπίσης, διαποτισμένος μέ ὅσα σχετικά παρέδωσε ὁἀγαπημένος του ἅγιος, ὁ ὅσιος Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης, σέ ἰδιόχειρο σημείωμά του, πού συνέταξετό 1987:
“...Πίσω λοιπόν καί ἀπό τό τέλειο σύστημα ‘κάρτας ἐξυπηρετήσεως’ ἀσφάλειας κομπιοῦτερ, κρύβεται ἡ παγκόσμια δικτατορία, ἡ σκλαβιά τοῦ ἀντιχρίστου… Μετά λοιπόν ἀπό τήνκάρτα καί τήν ταυτότητα, ‘τό φακέλωμα’, γιά νά προχωρήσουν πονηρά στό σφράγισμα, θά λένεσυνέχεια στήν τηλεόραση, ὅτι πῆρε κάποιος τήν κάρτα τοῦ δείνα, καί τοῦ σήκωσε τά χρήματα ἀπότήν τράπεζα. Ἀπό τήν ἄλλη μεριά θά διαφημίζουν τό ‘τέλειο σύστημα’, τό σφράγισμα στό χέρι ἤ στό μέτωπο μέ ἀκτίνες λέϊζερ, πού δέν θά διακρίνεται ἐξωτερικά, μέ τό 666 τό ὄνομα τοῦ ἀντιχρίστου”. Ἄν μελετήσει κανείς προσεκτικά τά παραπάνω κείμενα, ἄν ἀναλογιστεῖ τήν τρομακτικήδύναμη καταστολῆς, πού μπορεῖ νά ἐξασφαλίσει ἡ ἠλεκτρονική ταυτότητα σ’ ἕναν αὐριανόπαγκόσμιο αὐταρχικό κυβερνήτη, ἄν, ἐπίσης, σκεφθεῖ κανείς πόσο εὔκολο εἶναι νά ἐπιβληθεῖ μελλοντικά ἡ προσθήκη τοῦ δυσώνυμου ἀριθμοῦ τῆς Ἀποκάλυψης στό microchip τῶνταυτοτήτων, καί ἄν, τέλος, κάποτε ξεκινήσει ἡ μαζική ἐμφύτευση microchips ταυτοποίησης σέ ἀνθρώπους (ἤδη αὐτό ἔχει καθιερωθεῖ στό ἐξωτερικό πρίν ἀπό πολλά χρόνια, π.χ. σέἐργαζόμενους διαφόρων ἑταιρειῶν κ.ἀ.), καταλαβαίνει τότε ὅτι βρισκόμαστε ἤδη σέ μιά νέαπροδρομική περίοδο τοῦ ἀντιχρίστου.Ὁ ἀντίχριστος, ὅταν ὁ Παντοκράτωρ Κύριος ἐπιτρέψει τήν ἔλευσή του στή γῆ, θά στηρίξειτό καταστροφικό του ἔργο σέ δύο ἤδη ἐξελισσόμενες παγκοσμίως πραγματικότητες: α) στήνπλήρη ἠθική ἐξαχρείωση τῶν ἀνθρώπων καί β) στήν ὕπαρξη ἑνός ὁλοκληρωτικοῦ συστήματος,παρόμοιου μέ ἐκεῖνο στό ὁποῖο φαίνεται νά μᾶς ὁδηγεῖ ἡ παγκόσμια ψηφιακή διακυβέρνηση.Γι’ αὐτό καί ὁ πιστός διακατέχεται ἀπό τήν “καλή ἀγωνία” καί στέκεται πολύ διστακτικάστήν παραλαβή τῆς νέας ταυτότητας.
9. Οἱ ἀντιδράσεις τῆς σεπτῆς Ἱεραρχίας
Ἀπό τότε πού ἄρχισε νά ξετυλίγεται ἡ ἱστορία τῶν ἠλεκτρονικῶν ταυτοτήτων, ἡ ἹεράΣύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος διατύπωνε ἐπανειλημμένα μέ τρόπο κρυστάλλινο καίὁμολογιακό τίς ἐπιφυλάξεις της.Τό 1993 τόνιζε ὅτι
“…ὑπάρχει ἡ δυνατότης μιᾶς ἐφιαλτικῆς ἀπειλῆς κατά τῶν ἀτομικῶνἐλευθεριῶν τοῦ Πολίτου…”
(Ἀνακοινωθέν Δ.Ι.Σ., προεδρεύοντος τοῦ μακαριστοῦἈρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν Σεραφείμ).Τό 1997 ἀπηύθηνε
“ἔκκληση στήν Κυβέρνηση …νά μεριμνήσει γιά τήν κατά τό δυνατόνκαλύτερη προστασία τοῦ ἀτόμου ἀπό τήν ἠλεκτρονική ἐπεξεργασία δεδομένων προσωπικοῦ χαρακτήρα”.
Τό 1998
“διακηρύσσει καί ὑποστηρίζει τήν ἀνάγκη διασφαλίσεως τῆς προστασίας τῆς προσωπικότητος, τῆς ἰδιωτικῆς καί οἰκογενειακῆς ζωῆς καί τοῦ ἀπορρήτου τῆς ἐπικοινωνίας”.
Τό 2000, στή μεγαλειώδη λαοσύναξη τῆς Ἀθήνας γιά τό θέμα τῶν ταυτοτήτων, ὁμακαριστός Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Χριστόδουλος, περιστοιχιζόμενος ἀπό ὅλα σχεδόν τά μέλη τῆς Ἱεραρχίας, δήλωνε κατηγορηματικά:
“Ἡ Ἐκκλησία δέν ἐνδιαφέρεται μόνο γιά τό θρήσκευματῶν νέων ταυτοτήτων. Ἐνδιαφέρεται καί γιά τό ἠλεκτρονικό φακέλωμα, ἐνδιαφέρεται γιά τό 666,ἐνδιαφέρεται καί γιά τόν ΕΚΑΜ
(τόν τότε Προσωπικό Ἀριθμό)
· ὅλα αὐτά περιορίζουν τήνἐλευθερία τοῦ ἀτόμου καί συνιστοῦν βάναυση προσβολή ἀπέναντι στά ἀτομικά δικαιώματα”.
Τέλος, τό 2010 σέ σχετικό Ἀνακοινωθέν τῆς Δ.Ι.Σ. (προεδρεύοντος τοῦ ΜακαριωτάτουἈρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν κ. Ἱερωνύμου) τονίζεται:
“Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὑποχρεωμένη νάδιαφυλάττει τήν ἐλευθερία τοῦ προσώπου καί νά ὑπερασπίζεται τήν ἀκεραιότητα τῆς πίστεως. Γι’ αὐτό: α) Ἡ ‘Κάρτα τοῦ Πολίτη’ δέν πρέπει νά περιέχει κατ’ οὐδένα τρόπο, ἐμφανῆ ἤ ἀφανῆ, τόνἀριθμό ‘666’. β) Ἐπίσης κατ’ οὐδένα τρόπο πρέπει μέ αὐτή νά παραβιάζονται οἱ προσωπικές ἐλευθερίες”.
Ὁ πιστός λαός τοῦ Θεοῦ ἀναμένει καί σήμερα τήν τελική τοποθέτηση τῆς σεπτῆςἹεραρχίας, ἡ ὁποία, ὅπως ἔχει ἤδη ἀνακοινώσει, θά διαβουλευθεῖ γιά τό θέμα τῶν ταυτοτήτωνσέ μελλοντική ἔκτακτη συνοδική σύγκληση. Ὁ πιστός λαός ἀγωνιᾶ καί εὐελπιστεῖ νά ἀκούσεικαί σήμερα ἀπό τούς πνευματικούς του ποιμένες, ὅπως καί τίς προηγούμενες δεκαετίες, λόγοπατερικό, κρυστάλλινο καί καθοδηγητικό.
Επίλογος
Τά σύγχρονα ἐπιτεύγματα στόν χῶρο τῆς ψηφιακῆς τεχνολογίας φανερώνουν τό μεγαλεῖο τοῦ ἀνθρώπου, συνάμα ὅμως καταδεικνύουν καί τήν τραγικότητά του, ὅταν, αὐτονομημένος ὁ ἴδιος ἀπό τόν Θεό, τά καταχρᾶται καί δέν τά χρησιμοποιεῖ γιά τό καλό του ἀλλά γιά τήν αὐτοκαταστροφή του.
Γνωρίζουμε ὅτι στίς μέρες μας τό διεθνές πολιτικό σκηνικό τό διαμορφώνουν οἱ παγκόσμιες ἀγορές, ἐρήμην τῶν λαῶν. Καί γνωρίζουμε, ἐπίσης, ὅτι αὐτές οἱ ἀγορές δέν στηρίζονται σέ ἠθικές ἀξίες ἤ ἀρχές, παρά μόνο σέ οἰκονομικά συμφέροντα ἤ ἄλλες ἐπιδιώξεις. Γι’ αὐτό καί δέν εἶναι λίγοι οἱ πολίτες πού εὔλογα ἀνησυχοῦν ὅτι ἡ τεράστια δύναμη τῆς ψηφιακῆς πληροφορίας θά χρησιμοποιηθεῖ μελλοντικά γιά τήν περιστολή τῶν προσωπικῶν τους ἐλευθεριῶν, γιά τόν ἀσφυκτικό ἔλεγχο τῆς ἰδιωτικῆς τους ζωῆς καί γιά τή σταδιακή ἑδραίωση ἑνός παγκόσμιου ὁλοκληρωτικοῦ συστήματος. Ἕνα τέτοιο τυραννικό σύστημα θά χρησιμοποιήσει κάποτε ὡς ὑποδομή καί ὁ ἀναμενόμενος —σύμφωνα μέ τήν προφητεία τῆς Ἀποκάλυψης— ἀντίχριστος, προκειμένου νά ἐπιβάλει τήν παγκόσμια κυριαρχία του.
Ἐπειδή ἡ ἐλευθερία ἀποτελεῖ ὑπέρτατο καί ἀδιαπραγμάτευτο ἀγαθό, ἐπειδή οἱ δημοκρατικές ἀξίες συνιστοῦν θεμελιώδη στοιχεῖα μιᾶς ὑγιοῦς κοινωνίας, καί ἐπειδή, τέλος, δέν ἐπιθυμοῦμε οὔτε στό ἐλάχιστο νά ὑποβοηθήσουμε τήν ἐπιβολή ὁποιασδήποτε τυραννικῆς ἐξουσίας, δηλώνουμε, ὡς ταπεινοί μοναχοί τῆς Ἁγίας Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ καί ὡς ἐλεύθεροι Ἕλληνες πολίτες, ὅτι διαφωνοῦμε καί εἴμαστε ἀντίθετοι μέ τόν ὑποχρεωτικό χαρακτήρα τῆς ἠλεκτρονικῆς ταυτότητας/κάρτας καί τοῦ Προσωπικοῦ Ἀριθμοῦ καί ζητοῦμε νά καταστεῖ προαιρετική ἡ λήψη τους. Ἐπίσης, διαφωνοῦμε μέ τή μεθοδευμένη κατάργηση τῶν μετρητῶν καί τήν ἐξελισσόμενη ἑνοποίηση τῶν βάσεων δεδομένων πού ἀφοροῦν τά προσωπικά στοιχεῖα τῶν Ἑλλήνων πολιτῶν. Ὅλα αὐτά ἀλληλένδετα –κατάργηση μετρητῶν, ἑνοποιημένες βάσεις δεδομένων, Προσωπικός Ἀριθμός, ἠλεκτρονική ταυτότητα/κάρτα– ὁδηγοῦν ἀναπόδραστα στόν πλήρη ἔλεγχο τῶν οἰκονομικῶν καί κοινωνικῶν δραστηριοτήτων τῶν πολιτῶν.
Ἡ Πολιτεία, πιστή στίς ἀρχές τῆς δημοκρατίας καί τοῦ κράτους δικαίου καί σεβόμενη τήν ἐλευθερία ὅλων ἀνεξαιρέτως τῶν πολιτῶν, ὀφείλει νά διατηρεῖ πάντοτε ἐναλλακτικούς τρόπους ταυτοποίησης καί πρόσβασης σέ ὑπηρεσίες ἤ ἀγαθά. Σέ κάθε περίπτωση ὀφείλει, ἐπίσης, νά προστατεύει τούς πολίτες ἀποτελεσματικά ἀπό τήν κατάχρηση τῆς ψηφιακῆς πληροφορίας, διασφαλίζοντας οὐσιαστικά τήν ἰδιωτικότητά τους καί ὅλα τά ἀτομικά τους δικαιώματα καί τίς ἐλευθερίες.
Ὑπ’ αὐτό τό πρίσμα, εὐελπιστοῦμε ὅτι ἡ Ἑλληνική Κυβέρνηση θά ἀφουγκρασθεῖ τίς εὔλογες ἀνησυχίες μας, ὅπως αὐτές ἐκτίθενται στό παρόν κείμενο, θά μᾶς εἰσακούσει καί δέν θά προβεῖ σέ περιορισμό τῶν συνταγματικῶς κατοχυρωμένων ἐλευθεριῶν μας μέ τήν ἐπικείμενη ἔκδοση τοῦ Προεδρικοῦ Διατάγματος γιά τόν Προσωπικό Ἀριθμό. Ἀντίθετα, θέλουμε νά πιστεύουμε ὅτι μέ δημοκρατική διάθεση θά προβεῖ στίς ἀναγκαῖες νομοτεχνικές διορθωτικές κινήσεις, ὥστε νά γίνουν σεβαστές οἱ τεκμηριωμένες θέσεις μας. Στήν ἀπευκταία ὅμως περίπτωση πού στό ἐκδοθησόμενο Προεδρικό Διάταγμα οἱ θέσεις μας θά ἀγνοηθοῦν, θά ἐπανέλθουμε μέ νέα ἀνακοίνωση-τοποθέτηση, στήν ὁποία θά περιγράφουμε τήν περαιτέρω στάση μας, στάση θεμελιωμένη στά δικαιώματα πού παρέχει τό Σύνταγμα τῆς πατρίδος μας σέ κάθε Ἕλληνα πολίτη.
Τέλος, συνιστοῦμε στούς πιστούς ἀδελφούς μας πού ἀγωνίζονται στόν κόσμο νά μή βιαστοῦν νά παραλάβουν τίς νέες ταυτότητες καί τόν Προσωπικό Ἀριθμό, ἀλλά νά ἐξαντλήσουν ὅλα τά διαθέσιμα χρονικά περιθώρια. Παράλληλα, ἄς διαμαρτυρηθοῦν μέ κάθε πρόσφορο καί νόμιμο μέσο, μέ συντονισμένες κινήσεις καί παρεμβάσεις, προκειμένου ἡ παραλαβή τους νά καταστεῖ προαιρετική. Ἐπιπλέον, ὅσον ἀφορᾶ τήν ἀπόδειξη τῆς ταυτοπροσωπίας τους, ἄς χρησιμοποιοῦν τά συμβατικά μέσα ταυτοποίησης, ἀποφεύγοντας τά ἀντίστοιχα ψηφιακά (π.χ. ἔξυπνες ἐφαρμογές τύπου Gov.gr Wallet), γνωρίζοντας πώς ἰσχύουν καί τά ἑξῆς:
1) Σύμφωνα μέ τίς διατάξεις τοῦ νόμου 3731/2008 (ἄρθρ. 25) οἱ ὑπηρεσίες, γιά τήν διεκπεραίωση διοικητικῶν διαδικασιῶν, ὑποχρεοῦνται νά ἀποδέχονται ὡς μέσο ταυτοποίησης καί τό διαβατήριο ἤ τήν ἄδεια ὁδήγησης.
2) Σύμφωνα μέ ἀπόφαση τοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας (1602/2021, Δ΄ Τμῆμα), ἀκόμα κι ἄν παρέλθει 15ετία ἀπό τήν ἔκδοση τῆς παλαιᾶς ταυτότητας, αὐτή θεωρεῖται ἰσχυρό ἔγγραφο καί οἱ ἁρμόδιες ὑπηρεσίες ὀφείλουν νά τή δεχθοῦν, ἐφόσον δέν συντρέχει βάσιμη ἀμφιβολία γιά τή γνησιότητά της.
Ζοῦμε ἀναμφίβολα σέ ἀποκαλυπτικούς καιρούς. Γι’ αὐτό ἄς μήν ἐφησυχάζουμε. Ἄς ἀποκτήσουμε τήν “καλή ἀνησυχία” γιά ὅσα συμβαίνουν γύρω μας. Πίσω ἀπό τίς ἐπαγγελόμενες εὐκολίες τῆς σύγχρονης ψηφιακῆς κοινωνίας κρύβονται τά δεσμά ἑνός ἀνελεύθερου συστήματος. Ὑπάρχει, ἄραγε, κάποιο ὄφελος ἱκανό νά ἰσοσταθμίσει τήν ἀπώλεια τῆς ἐλευθερίας, γιά τήν ὁποία στήν εὐλογημένη πατρίδα μας χύθηκαν ποταμοί αἱμάτων;
Ἡ ἐποχή μας ἀπαιτεῖ νά ζήσουμε δυναμικά καί αὐθεντικά τή χριστιανική μας ἰδιότητα, μέ πνευματική ἐγρήγορση, μετάνοια καί προσευχή, ὥστε νά ἀποκτήσουμε “νοῦν Χριστοῦ”, γιά νά μποροῦμε νά διακρίνουμε τά σημεῖα τῶν καιρῶν καί τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο ὀφείλουμε νά ἐνεργοῦμε. Ἄς καλλιεργοῦμε τό μαρτυρικό καί ἀσκητικό φρόνημα τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἄς μάθουμε νά χρησιμοποιοῦμε τά ἠλεκτρονικά μέσα μέ ἐγκράτεια, σύνεση καί διάκριση. Καί τέλος, ἄς ἑτοιμαζόμαστε νά θυσιάσουμε, ὅποτε χρειασθεῖ, ὄχι μόνο τίς ἀνέσεις τοῦ ψηφιακοῦ κόσμου, ἀλλά καί τήν ἴδια μας τή ζωή, προκειμένου νά ὁμολογήσουμε τήν πιστότητά μας στόν Τριαδικό Θεό.
Ἡ ζωή ὁλόκληρου τοῦ κόσμου καί τοῦ κάθε ἀνθρώπου χωριστά βρίσκεται στά χέρια τοῦ Θεοῦ. Αὐτός, πού φροντίζει καθημερινά τά πετεινά τοῦ οὐρανοῦ καί τά κρίνα τοῦ ἀγροῦ, δέν παύει νά σκεπάζει φιλόστοργα μέ τήν ἀγαθή Του πρόνοια καί ὅλα τά δικά Του παιδιά. Αὐτός, εἶναι βέβαιο, ὅτι καί στήν παρούσα περίσταση καί σέ κάθε ἄλλη ἐπερχόμενη δυσκολία “οὐκ ἐάσει ἡμᾶς πειρασθῆναι ὑπὲρ ὃ δυνάμεθα, ἀλλὰ ποιήσει σὺν τῷ πειρασμῷ καὶ τὴν ἔκβασιν τοῦ δύνασθαι ἡμᾶς ὑπενεγκεῖν” (πρβλ. Α΄ Κορ. 10:13).
ΥΠΟΓΡΑΦΕΣ ΚΑΘΗΓΟΥΜΕΝΩΝ
Ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ξηροποτάμου Ἀρχιμανδρίτης Ἰωσήφ καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί
Ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Δοχειαρίου Ἀρχιμανδρίτης Ἀμφιλόχιος καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί
Ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Καρακάλλου Ἀρχιμανδρίτης Φιλόθεος καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί
Ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Φιλοθέου Ἀρχιμανδρίτης Νικόδημος καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί
Ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Κωνσταμονίτου Ἀρχιμανδρίτης Χαράλαμπος καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί
Ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παναγίας Μολυβδοσκεπάστου Κονίτσης Ἀρχιμανδρίτης Ἀρσένιος καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί
Ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Κοιμήσεως Θεοτόκου Γηρομερίου Θεσπρωτίας Ἀρχιμανδρίτης Μεθόδιος καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί
Ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μεταμορφώσεως Δρυοβούνου Κοζάνης Ἀρχιμανδρίτης Στέφανος καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί
Ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μεταμορφώσεως Σοχοῦ Λαγκαδᾶ Ἀρχιμανδρίτης Ἰωαννίκιος καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί
Ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Γενεθλίου Θεοτόκου Καλλίπετρας Βεροίας Ἀρχιμανδρίτης Παλαμᾶς καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί
Ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παρακλήτου Ὠρωποῦ Ἀρχιμανδρίτης Μωϋσῆς καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί
Ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου Πυργετοῦ Λαρίσης Ἀρχιμανδρίτης Εἰρηναῖος καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί
Ὁ Καθηγούμενος τοῦ Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Ὁσίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου Ὀρμυλίας Χαλκιδικῆς Ἀρχιμανδρίτης Συνέσιος καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί
Ὁ Καθηγούμενος τοῦ Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Ρώσσου Πευκοχωρίου Χαλκιδικῆς Ἀρχιμανδρίτης Γρηγόριος καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί
Ὁ Καθηγούμενος τοῦ Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Παντοκράτορος καί Ἁγίας Σκέπης Μελισσοχωρίου Ὡραιοκάστρου Ἀρχιμανδρίτης Ἀντώνιος καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί
Ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίας Τριάδος Γατζέας Βόλου Ἀρχιμανδρίτης Γρηγόριος καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί
Ὁ Καθηγούμενος τοῦ Ἱεροῦ Κοινοβίου Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου Παιονίας Κιλκίς Ἀρχιμανδρίτης Χρυσόστομος καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί
Ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παναγίας Μακαριωτίσσης Δόμβραινας Θήβας Ἀρχιμανδρίτης Θεοδόσιος καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί
Ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Γεωργίου Λαγκάδας Πάρου Ἀρχιμανδρίτης Μελέτιος καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί
Ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ζωοδόχου Πηγῆς Λογγοβάρδας Πάρου Ἀρχιμανδρίτης Νικόδημος καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί
Ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Νικολάου Σιαμάδων Καλαμπάκας Ἀρχιμανδρίτης Μακάριος καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί
Ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Νικολάου Ἄνδρου Ἀρχιμανδρίτης Δωρόθεος καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί
Ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Γεννήσεως τῆς Θεοτόκου Στομίου Κονίτσης Ἀρχιμανδρίτης Κοσμᾶς καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί
Ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Ἀθανασίου Ἐράτυρας Ἀρχιμανδρίτης Νικηφόρος καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί
Ἡ Καθηγουμένη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μυρτιδιωτίσσης Θαψανῶν Πάρου Μακρίνα μοναχή καί αἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφαί
Ἡ Προεστῶσα τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Τιμίου Προδρόμου Πυργετοῦ Λαρίσης, Μετοχίου Ἱεράς Μονῆς Ἁγίου Νικοδήμου, Χριστονύμφη μοναχή καί αἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφαί
Ἡ Καθηγουμένη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μεταμορφώσεως Μουτσιάλης Σκήτης Βεροίας Πορταΐτισσα μοναχή καί αἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφαί
Ἡ Καθηγουμένη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Εἰσοδίων Ὄσσης Λαγκαδᾶ Γαλήνη μοναχή καί αἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφαί
Ἡ Καθηγουμένη τοῦ Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Τιμίου Προδρόμου Μεταμορφώσεως Χαλκιδικῆς Μαριάμ μοναχή καί αἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφαί
Ἡ Καθηγουμένη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Λαυρεντίου Πηλίου Μαριάμ μοναχή καί αἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφαί
Ἡ Καθηγουμένη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἀρχαγγέλου Μιχαήλ Θάσου Ἐφραιμία μοναχή καί αἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφαί
Ἡ Καθηγουμένη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παναγίας Ὁδηγητρίας Πορταριᾶς Βόλου Θεοφανῶ μοναχή καί αἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφαί
Ἡ Καθηγουμένη τοῦ Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου «Παναγία Ἄξιόν Ἐστιν» Μεσαίου Ὡραιοκάστρου Εὐφημία μοναχή καί αἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφαί
Ἡ Καθηγουμένη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παναγιοπούλας Ναούσης Κασσιανή μοναχή καί αἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφαί
Ἡ Καθηγουμένη τοῦ Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου ἁγίου Γεωργίου Ἀνύδρου Ἰωάννα μοναχή καί αἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφαί
Ἡ Καθηγουμένη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Γοργοϋπηκόου Μάνδρας Ἀττικῆς Φεβρωνία μοναχή καί αἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφαί
Ἡ Καθηγουμένη τοῦ Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Ἁγίας Τριάδος -Ἁγίου Νεκταρίου Αἰγίνης Τιμοθέη μοναχή καί αἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφαί
Καθηγουμένη τοῦ Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Τιμίου Σταυροῦ Μαψοῦ Κορινθίας Ἱλαρία μοναχή καί αἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφαί
Ἡ Καθηγουμένη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίων Πάντων Σπετσῶν Μαγδαληνή μοναχή καί αἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφαί
Ἡ Καθηγουμένη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίας Τριάδος Ἐδέσσης Πορφυρία μοναχή καί αἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφαί
Ἡ Καθηγουμένη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παντοκράτορος Σωτῆρος Χριστοῦ Κερκύρας Εὐφημία μοναχή καί αἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφαί.
(26 Δεκεμβρίου 2023) Ὁ κατάλογος τῶν ὑπογραφῶν θά ἐνημερώνεται προϊόντος τοῦ χρόνου.
Πηγή: http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/ , https://tasthyras.wordpress.com/
